KADINLARDA KALP KRİZİ BELİRTİLERİ ERKEKLERDEN FARKLI MI?
Dr. Özlem Aker
Dünya üzerindeki ölümlerin birinci nedeni hem erkeklerde hem kadınlarda iskemik kalp hastalığıdır.
Kadınların menopoza kadar olan dönemde iskemik kalp hastalığına yakalanma riski, östrojen hormonunun olumlu koruyucu etkileri sebebiyle, erkeklere göre daha düşüktür. Menopoza girişi takiben kadınlarda da risk erkeklerdekine benzer biçimde artmaktadır. 40 yaş altında menopoza girmiş olmak kadınlarda daha genç yaşlarda kalp krizi riskini arttıran bir faktör olarak dikkate alınmalıdır.
İskemik kalp hastalığı için kadınlar ve erkeklerde ortak klasik risk faktörleri; sigara, kontrolsüz yüksek tansiyon, kolesterol yüksekliği, şeker hastalığı, fazla kilo, hareketsizlik, ailede kalp hastalığı, stres ve kötü beslenme olarak sayılabilir.
Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?
Kalp krizinin belirtileri erkeklerde ve kadınlarda her zaman aynı biçimde ortaya çıkmayabilir. Bu da kadınlarda kalp krizinin teşhis edilememesi riskini arttırır. Her iki cinste de kalp krizinin belirtilerini tipik belirtiler ve atipik belirtiler olarak iki sınıfa ayırmak mümkündür.
Tipik belirtiler göğüs öncelikli olmak üzere kolda, çenede kuvvetli sıkışma –baskı tarzında ağrılar olarak ortaya çıkarken, atipik belirtiler bulantı, kusma, terleme, nefes almada güçlük, baş dönmesi ve vücudun başka bölgelerinde ağrılar /örneğin sırta vuran ağrı) olarak ortaya çıkabilir.
Her iki cinste de çoğunluk hastaneye ilk başvuruda göğüsteki sıkışma ve baskıyla karakterize ağrıyı ilk bulgu olarak tanımlasa da erkeklerde göğüs ağrısının temel belirti olarak dile getirilmesi kadınlardan 13-15% daha sıktır. İki cins kıyaslandığında kadınların atipik belirtilerle başvurması erkeklerden daha sıktır.
Ayrıca kalp krizi geçiren kadınların, krizden önceki günlerde başlayan yorgunluk gibi bazı öncü belirtileri erkeklere göre sıktır. Bu öncü belirtilerin ciddiye alınmaması da kadınların hastaneye başvurusunu ve kalp krizi teşhisi almasını geciktirebilmektedir.
Oransal olarak kalp krizi erkeklerde kadınlardan daha sık görülmekteyse de, ilk kalp krizinde ölüm riski kadınlarda daha yüksektir. Bunda atipik belirtilerle başvuran kadınların teşhiste gözden kaçması, öncü belirtilerin göz ardı edilmesi, atipik bazı belirtilerin menopoz dönemi belirtilerine benzemesi sebebiyle bunlarla karıştırılması gibi faktörlerin de etkisi olabilir.
Ayrıca kadınlarda kalp krizini takiben 1 yıllık sağ kalım oranı da erkeklerden daha düşüktür. Kalp krizi geçiren kadınların erkeklere göre daha yaşlı olması; eşlik eden şeker, tansiyon yüksekliği gibi başka hastalıklarının olması da kadınlarda ölüm riskini arttıran faktörler olarak değerlendirilmektedir.
Kaynak:https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37193476/