Romatoid Artrit (RA) ve Fibromiyalji
Romatoid artrit ve Fibromiyalji eklem ve kas ağrısı, yorgunluk ve uyku bozuklukları gibi benzer semptomlara sahiptir . Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin eklemlere saldırdığı, eklem hasarına neden olduğu ve diğer organları etkileyebileceği sistemik inflamatuar bir otoimmün hastalıktır. Fibromiyalji ise kas, eklem ve kemik ağrısı ve hassasiyetine, yorgunluğa ve diğer birçok belirtiye neden olan kronik bir ağrı sendromudur. Kan dolaşımında artmış iltihap belirtilerine rastlanmaz. Eklem hasarına neden olmaz ve organ tutulumu yapmaz.
RA'lı birçok kişide aynı anda fibromiyalji olabilir. Ancak fibromiyaljiye sahip olmak RA gelişme riskini arttırmaz.
Romatoid artrit nedir?
Romatoid artrit ( RA ) eklemlerin kronik iltihaplanmasına neden olan bir otoimmün hastalıktır. Otoimmün hastalıklar, vücuda giren yabancı proteinlerle savaşma görevi olan bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi doku, hücreleri ile savaşmasıdır. Eklemlerin etrafında eklem ve doku iltihabı, otoimmün sürecin neden olduğu romatoid artritin karakteristik özelliğidir. Vücuttaki diğer birçok dokuyu etkileyebileceğinden, sistemik bir hastalık olarak kabul edilir.
Fibromiyalji nedir?
Fibromiyalji sendromu, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki insanların % 4'ünü etkilediği bilinen kronik bir ağrı halidir. Birçok hasta vücudunun her yerinde ağrı hisseder. Dinlendirici olmayan uyku, fibromiyaljinin bir başka özelliği olup, kronik yorgunluğa neden olur. Fibromiyalji hastaları eklemleri, kasları, tendonları ve dokuları iltihaplanmış gibi hissederken, kan testlerinde inflamasyon belirtisi gözlenmez. Fibromiyalji çok ağrılı olabilir ve hastanın yaşam kalitesini pek çok yönden büyük ölçüde etkileyebilir, ancak organ veya eklemlere zarar vermez.
Romatoid artrit ve fibromiyaljinin nedenleri ve risk faktörleri nelerdir?
Romatoid artritin nedeni kısmen genetik ve kısmen çevreseldir. Bazı genler, insanları romatoid artrit geliştirmeye yönlendirir ve bu yüzden bazı ailelerde güçlü bir şekilde çalışır. RA için çevresel risk faktörlerinin başında sigara gelir. Kadınlarda daha sık gözlenir.
Fibromiyalji kısmen genetik kabul edilmektedir ve stresli olaylar tarafından tetiklenebilir. Kronik ağrıya ve strese neden olan RA ve SLE gibi otoimmün hastalıklar da fibromiyalji tetikleyebilir.
Romatoid artrit ve fibromiyaljinin belirtileri nelerdir?
Romatoid artritin en önemli özelliği eklem ağrısı , şişlik ve kızarıklığa neden olan eklem iltihabıdır(artrit). Eklem belirtileri altı haftadan fazla sürer ve genellikle aynı eklemde ve bilateraldir (vücudun her iki tarafında; örneğin her iki bilekte).
Fibromiyalji yaygın ağrı, hassasiyet ve yorgunluk belirtilerine sahiptir. Fibromiyaljisi olan hastalarda ayaklarda ve ellerde karıncalanma veya uyuşma, anksiyete, depresyon, bağırsak bozuklukları olabilir.
Romatoid artrit ve Fibromiyalji tanısı?
Romatoid artrit, 6 haftadan uzun süren kalıcı eklem iltihabına dayanarak teşhis edilir. Eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) yüksek ve romatoid faktör (RF) ve sitrülin antikoru (anti-CCP) pozitiftir.
Fibromiyalji hastalarında ise ESR normal ve RF ve CCP antikoru negatiftir.
Romatoid artrit ve fibromiyalji tedavisi:
Fibromiyaljinin tedavisi yeterli uyku, egzersiz ve stresten uzak durmak şeklinde özetlenebilir. İlaçlar fibromiyalji ağrısını tedavi etmek ve aynı zamanda uykuyu iyileştirmek için kullanılabilir.
Romatoid artrit tedavisinde ise yeterince uyku, egzersiz ve stresten uzak durmanın yanı sıra eklem iltihabını azaltmak ve eklem hasarını önlemek için ilaç kullanımı gereklidir. Tedavi edilmeyen RA giderek daha kötüleşir ve eklemlere geri döndürülemez bir şekilde zarar verir. Romatoid artrit seyrini yavaşlatan ilaçlar vardır.
Romatoid artrit ve fibromiyaljinin prognozu nedir?
Fibromiyaljinin prognozu çok iyidir, çünkü fibromiyalji eklemlere, kaslara veya diğer dokulara zarar vermezler. Bununla birlikte, fibromiyalji ağrısı kroniktir ve yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlarla yönetilmesi gerekir.
Son yıllarda romatoid artrit tedavisinde çok büyük ilerlemeler kaydedilmiştir ve hastalığı yavaşlatmak için birçok ilaç mevcuttur. Hali hazırda, tedavinin amacı, eklem hasarı olmadan hastalık remisyonu sağlanmasıdır. Tedavi takibinde tanıda kullanılan antikor düzeylerinin düşüşü takip edilir.
Romatoid artrit veya fibromiyaljiyi önlemek mümkün mü?
Romatoid artrit veya fibromiyaljinin bilinen bir önleme yolu yoktur. Sağlıklı bir yaşam sürmek, sağlıklı beslenmek (sebze, meyve, kepekli tahıllar ve yağsız etler), düzenli uyku, alkol ve sigara içmemek ve uyuşturucu kullanmamak vücudun en iyi şekilde işlev görmesine yardımcı olabilir.