Geçtiğimiz yaz dünya genelinde görülen sel felaketlerinin iklim değişikliği ile ilgisi ne?

Son dönemlerin en sıcak ve kurak yaz aylarından birini geçirdik. Sonbahar da beklediğimiz serinlemeyi sağlamadı. Dünya geneline bakıldığında, Grönland’da da deniz buzul alanında azalma görülmüştür. Yaz sonu olması sebebiyle bu beklenen bir azalmaydı zira Kutup denizi su yüksekliği ısınan hava ile bağlantılıdır. Ancak bu durum Kuzey Alaska’da da gözlendi ve son 15 yılın en yüksek azalma seviyesine ulaştı. Yine Eylül ayında Artik deniz buzul alanı %8 ile azalma ile en düşük durumda. Son 30 yılın hava durumu incelendiğinde (1991-2021) bu yıl 0,4o C fazla olarak en sıcak Eylül ayını geçirdik. Kanada, Amerika ve kalıcı kuraklığın görüldüğü Latin Amerika’da sıcaklık artışları daha yüksek yaşandı. Batı Afrika, Orta Asya ve Çin’in bazı bölgelerinde de ortalamadan daha sıcak bir yaz geçti. Tıpkı ülkemizde olduğu gibi. Küresel ısınma yoğun yağmur olaylarının riskini 9 kat artırdı. Isınan hava su emer. Hava sıcaklığındaki 1 o C artış %7 ye varan daha sıcak su buharı tutulumu sağlar ve atmosferdeki bu nem er veya geç yağış olarak düşer. Bu yüzden geçtiğimiz yaz sadece biz değil Batı Avrupa’da ani yağışların etkisiyle sel felaketleri yaşadı.

Geçtiğimiz ay TBMM de Paris İklim Anlaşması'nı kabul ederek, yürürlüğe koyan son G20 ve OECD ülkesi olduk. Paris Anlaşması her ne kadar sera gazı salınımın azaltılması için net hedefler belirlemese de yazılı olarak, iklim değişimine karşı düzenlemeler yapacağını vaat eden ülkeler düşünüldüğünde diplomatik bir başarı olarak değerlendirilebilir. Anlaşmanın en önemli hedefi mevcutta 1,1-1,2 olan küresel sıcaklık artışını 1,5 o C ile sınırlamak.

Bu yılın Ağustos ve Eylül aylarını karşılaştırdığımızda bir ay 3-5 o C yüksekken, diğer ay 3-4 o C düşük olduğu aşağıdaki görsellerde de izlenebiliyor.

https://climate.copernicus.eu/climate-bulletins
https://www.ncei.noaa.gov/news/global-climate-202108
https://www.ncdc.noaa.gov/sotc/global/202109/supplemental/page-1