COVID-19, Tip 1 Diyabet Gelişimine Neden Olabilir mi?

SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 salgını devam ettikçe uzun vadeli etkileri konusunda bizi ürkütüyor ve uzun dönem etkileri de gözlenmeye başlandıkça bu virüs ile de otoimmün diyabet dediğimiz tip 1 diyabet sıklığının artabileceği yönünde görüşler artmaktadır.

Bazı viral enfeksiyonlar, otoimmün tip 1 diyabet gelişimi için iyi bilinen çevresel tetikleyiciler kabul edilmektedirler. 2017'de yapılan TEDDY isimli çalışma da İnsan korona virüsleri de dahil olmak üzere bir çok farklı mikroorganizmanın neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarının, pankreas β hücrelerinde oto immünite riskini arttığını kanıtlamış ve viral enfeksiyonların yaygın olarak Tip1 diyabet gelişiminde rol oynadığının altını çizmişti.

Bu bilgi COVID-19 enfeksiyonunun da tip 1 diyabet başlangıcını tetikleyebileceğini düşündürmektedir. COVID-19’un diyabet gelişiminde rol oynamasının birkaç farklı nedeni olabilir; örneğin anjiyotensin dönüştürücü enzim 2 (ACE2), SARS-CoV-2 spike proteini için reseptör olarak tanımlanmıştır ve ACE, pankreas beta hücrelerinde de bulunmaktadır. Dolayısıyla SARS-CoV2 pankreas beta hücre hasarına ve yeni başlangıçlı diyabete neden olabilir.

Otoimmün diyabetin temelindeki mekanizmalar ise biraz daha farklıdır:

Viral bir enfeksiyon, otoimmüniteye genetik olarak yatkın kişilerde virüs proteinleri yani antijenleri bağışıklık sistemini uyardığında bağışıklık sistemi virüs antijenleri ile kan şekeri regülasyonunda oldukça önemli olan pankreas hücrelerine benzeterek hedefini şaşırabilir ve pankreas hücrelerine saldırarak doğrudan hasarına neden olabilir.

Veya sekestre edilmiş yani doku içinde birikmiş pankreas hücre (adacık) antijenlerini serbest bırakabilir; p hücrelerine karşı çapraz reaksiyon gelişmesine neden olabilir.

Bütün bu nedenlerle, virüsün glikoz (şeker) metabolizmasını değiştirmesi ve önceden var olan diyabetin patofizyolojisini karmaşıklaştırması veya hastalığın yeni mekanizmalarına ve diyabet başlangıcına yol açması da mümkündür.

Öyleyse, Tip 1 Diyabetin hali hazırda COVID-19 enfeksiyonlarıyla ilişkili olabileceği düşünmek ve pandemi’nin önümüzdeki aylarda / yıllarda, özellikle genetik olarak diyabete yatkın olan kişilerde Tip 1 Diyabet vakalarında artışa neden olabileceğini ön görmek mümkündür.

Sonuç olarak, SARS-CoV2 teşhisi ile otoimmün diyabet gelişimi arasındaki ilişki daha fazla araştırılmalı ve önümüzdeki aylarda tip 1 diyabet insidansı izlenmelidir.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5697762/