Bilkent Üniversitesi Mezunu Fizikçinin Başarılı Çalışması

Bilkent Üniversitesinin Başarılı Yayını:

https://www.science.org/content/article/breakthrough-could-explain-why-life-molecules-are-left-or-right-handed

Doğa bilimlerindeki en gizemli konulardan biri Dünya'da yaşamın nasıl ortaya çıktığıdır. "İlk canlı hücre nasıl oluştu?", "Yaşamı oluşturan süreçler nasıl başladı?" sorularının cevaplarını bilmiyoruz. Bu temel soruların yanıtlanabilmesi için öncelikle Dünya koşullarında, yaklaşık 4 milyar yıl önce, inorganik moleküllerden organik yapılara geçişin anlaşılması gerekiyor. Aralarında Bilkent Üniversitesi mezunu S. Furkan Öztürk'ün* de bulunduğu bir grup bilim insanı yaşamın başlangıcıyla ilgili çok temel ve önemli bir keşfe imza attı. Nobel ödüllü biyokimyacı Jack Szostak**, "Bu gerçekten çığır açıcı bir keşif" diyor ve ekliyor "Homokiralite yaşamın başlangıcı için olmazsa olmaz ve söyleyebilirim ki bu yeni keşif homokiralite probleminin çözümüne dair çok önemli bir adım". 

Peki, homokiralite nedir? Amino asitler, şekerler ve RNA gibi biyoloji için önemli moleküller ayna simetrisine sahip çiftler halinde bulunurlar. Bu özelliğe organik kimyada kirallik veya kiralite deniyor. Ancak her ne kadar biyomoleküller simetrik çiftler halinde var olabilse de, yaşam yani biyolojik sistemler bu simetriyi kırıyor. Yani biyolojide var olan, üretilen ve kullanılan bütün kiral moleküller bu simetrik çiftlerin yalnızca bir tanesinden ibaret. Bu sebeple biyolojiye homokiral, yani tek bir kiraliteye sahip denir. Ancak işin gizemli tarafı da tam bu noktada başlıyor. Kiral simetrinin kırılmasına neden olan etkinin ne olduğu hala büyük bir soru işareti. Nitekim meşhur Amerikan bilim dergisi Science tarafından 2005 yılında yayınlanan listede kiralite konusu doğa bilimleri alanındaki en büyük 125 soru arasında yer almıştır.

*https://www.youtube.com/watch?v=SwzTnhlsAmA 

* *https://www.youtube.com/watch?v=PqPGOhXoprU   

S. Furkan Öztürk'ün diğer makaleleri

1. Ozturk, S. Furkan, et al. "Origin of biological homochirality by crystallization of an RNA precursor on a magnetic surface." Science Advances23 (2023): eadg8274.

2. Ozturk, S. Furkan, et al. "Chirality-Induced Magnetization of Magnetite by an RNA Precursor." arXiv preprint arXiv:2304.09095(2023).

3.Ozturk, S. Furkan, Dimitar D. Sasselov, and John D. Sutherland. "The central dogma of biological homochirality: How does chiral information propagate in a prebiotic network?." arXiv preprint arXiv:2306.01803(2023).