İlimin ve Bilimin Işığında Yürümek

AB'nin yenilikçi kadın girişimcilere yönelik büyük ödülünü Türk bilim insanı kazandı

AB Komisyonu, EISMEA ve EIT tarafından bu yıl 10'uncusu düzenlenen Avrupa Kadın Yenilikçiler Ödülü'nün kazananları açıklandı. Türk profesör Rana Sanyal birincilik ödülünü kazanmayı başardı.

Hedefe yönelik kemoterapiyi mümkün kılan nanoilaçlar geliştirme çalışmaları “RS Research” isimli girişimi kurması nedeniyle Prof. Dr. Rana Sanyal, “Kadın Yenilikçiler” kategorisinde birincilik ödülüne layık ödülüne layık görüldü.

Boğaziçi Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sanyal’ın kurucu ortağı ve CSO’su olduğu RS Research tarafından yürütülen tümörde aktifleşen hedefli ön ilaç geliştirme çalışmalarında klinik aşamasına geçildi. Prof. Dr. Sanyal, 100 bin Euro değerinde ödülü almaya hak kazandı.

 https://www.donanimhaber.com/ab-nin-girisimcilere-yonelik-buyuk-odulunu-turk-profesor-kazandi--175467

5G Standardını Yaratan Türk: “Prof. Dr. Erdal Arıkan”

Çin’in Shenzen kenti, 2018’de olağanüstü bir törene ev sahipliği yaptı. Huawei, Shenzen’de inşa ettiği kongre merkezinde bir Türk bilim insanı olan Prof. Dr. Erdal Arıkan’ı görkemli bir törenle “iletişim teknolojilerinin gelişimine olağanüstü katkısından” ötürü altın madalya ile onurlandırdı. Şirketin “Türk Marşı” eseri eşliğinde hazırladığı törene ilişkin videoda, “Kutupsal Kodlamanın Babası” olarak anılan Prof. Arıkan’ın kongre merkezine siyah bir makam aracıyla gelişi, Huawei Başkanı Gou Pingtarafından kırmızı halıda karşılanışı, şirket yetkilileri ve mühendislerinin alkışları arasında oditoryuma varışı çarpıcı açılardan çekilen görüntülerle aktarıldı. 

5G’deki Türk İmzası

1958 doğumlu Prof. Erdal Arıkan, 20 yıllık akademik çalışmalarının ardından 2008’de yayınladığı “Kutupsal Kodlama” çalışmalarının 10 yıl gibi kısa sürede hayata geçtiğini gören şanslı bilim insanlarından biri. Nitekim Arıkan da yeni kodlama önerisinin pratik uygulamasının kısa sürede hayat bulabileceğini düşünmüyor olmalı; çünkü kendisi 2013’te Kutupsal Kodlar çalışmasıyla Uluslararası Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Birliğinin (IEEE) Baker Ödülü’nü aldıktan sonra verdiği röportajda: “Bunu akademik bir ilerleme olarak sunmak daha doğru. Pratikte etkilerinin hissedilmesi zaman alacak.” demişti; ancak zaman beklediğinden çabuk geçti. Teorinin pratiğe uygulanması o kadar kısa sürdü ki Arıkan, Shenzen’deki törende yaptığı konuşmada, “Bir mühendis için fikirlerinin hayata geçtiğini görmekten daha büyük bir ödül olamaz.” ifadesini kullandı.

Huawei ise 5G teknolojisinde kendilerine ve dolayısıyla büyük rekabet avantajı sağlayan “Kutupsal Kodlama”yı icat eden Prof. Arıkan’a çok daha fazlasını borçlu olduğunu düşünüyor. Bu durumu da Huawei’nin CEO’su Guo Ping’in, “Prof. Erdal Arıkan sadece Türkiye için bir kahraman değil, iletişim endüstrisi için de bir kahraman.” sözleri destekliyor.

Çünkü 5G ile bulut bilişim, yapay zekâ ve endüstriyel nesnelerin interneti uygulamalarıyla hemen hemen her şeyi neredeyse anlık olarak birbirine bağlantılı hâle getirmek, verileri anlık takip edip gelişmiş algoritmaların analizlerine çok kısa sürede ulaşmak ve eyleme geçmek mümkün olabilecek. İnsansız akıllı fabrikalar fire vermeden, kaynaklarını ve enerjiyi en verimli biçimde kullanarak kişiye özel üretim yapabilir. Hastaneler kişiye özel hassas tıp hizmetleri verebilir. Kent yönetimleri, kentsel üst ve altyapılarını anlık olarak kontrol altında tutabilir; elektrik, su ve gaz şebekelerinde arızaları önceden tahmin edebilir; trafik sıkışıklığı oluşabilecek noktaları ve saatleri anlık olarak takip ederken trafik ışıklarının sürelerini yoğun yönlere öncelik verecek şekilde değiştirmek gibi önlemler alabilir; aşırı yığılma olan duraklara boş otobüslerini yönlendirebilirler. Anlık bağlantı sayesinde artırılmış gerçeklik (AR) uygulamalarının sayısında patlama yaşanabilir; alışverişten turizme, müşteri hizmetlerinden savunma ve güvenliğe kadar hemen her alanda benzersiz deneyimler yaşanabilir. Otonom nesneler, yani sürücüsüz araçlar, insansız hava araçları ve robotlar, anlık verileri sayesinde daha güvenli ve hassas hareket edebilirler. 

Ancak 5G teknolojisinin önemli gereksinimleri de mevcut: 4G’ye göre 100 kat daha hızlı veri aktarma hedefine ulaşmak için şebekenin yüksek frekansta (450 MHz ile 52 GHz) çok düşük (1 mm) dalga boyutunda aktarma yapması gerekiyor. Milimetrik dalgaların ise ciddi bir menzil sorunu var: 15 ila 40 santimetrelik dalgalar kullanan 4G’nin menzili 10 kilometreyken, milimetrik dalganın menzili sadece 300 metre! Ayrıca milimetrik dalgalar, binalar, elektronik ve elektrikli araçlar ile yağmurdan da etkileniyor. Bu yüzden milimetrik dalgalı şebekeler için kentlerde kilometrekare başına 15-20 baz istasyonu kurulması gerekiyor. Bu sayı 4G teknolojisi için kilometrekare başına 2 ile 5 arasında değişiyor. Daha fazla baz istasyonu ise daha yüksek yatırım maliyeti ve aşırı enerji sarfiyatı demek. Prof. Erdal Arıkan’ın önerdiği yeni kodlama yaklaşımı bu noktada devreye giriyor. Kutupsal Kodlar, 5G iletişim performansını önemli ölçüde geliştirmekle kalmıyor, aynı zamanda kodlama karmaşıklığını azaltarak enerji tasarrufunun da yapılmasını sağlıyor 

Tersine Beyin Göçünün En İyi Örneği

1978’de girdiği üniversite sınavında Türkiye birincisi olup ODTÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümü tercih eden Erdal Arıkan; lisans, lisansüstü ve doktorasını ABD’de tamamladığında henüz 27 yaşındaydı. İstese ABD’nin en iyi üniversitelerinde akademik kariyerini sürdürebilirdi; ancak o, sadece bir yıl ABD’de çalışıp Bilkent Üniversitesi’nin teklifini kabul ederek Türkiye’ye döndü. Arıkan, Türkiye’de geldiğinde internet gibi önemli eksikliklerden ötürü bilimsel yayınları takip etmekte güçlük çektiğini ancak bunların zamanla giderildiğini söylüyor. Nihayetinde Arıkan, Bilkent’teki akademik yaşamından çok memnun. Arıkan bir röportajında bu memnuniyetini şöyle ifade ediyor: “1987 yılından beri çalıştığım Bilkent Üniversitesi, araştırmalarım için çok istikrarlı bir ortam oluşturdu. Bu derece uzun vadeli araştırmaları ABD’de yapabilir miydim emin değilim. Bilkent, temel araştırmalar yapmayı destekleyen çok özel bir kurum.”

https://www.ge.com/news/reports/5g-standardini-yaratan-turk-prof-dr-erdal-arikan