Kendi minik ama bilime katkısı büyük foraminifer
Dr. Ayşe Ergüven, Ph.D. Biol.
Okyanuslarda ve denizlerde görülen küçük kabukluların kabuklarının kimyasına dayanarak 21.000 yıl önceki Pasifik Okyanusu sıcaklıkları yeniden yapılandırılmış. Bu araştırmalar, iklim değişikliğinin güçlü El Niño olaylarını daha yaygın hale getireceğini ve dünya çapında aşırı hava koşullarının artmasına neden olacağı tahmin ediliyor. Arizona Üniversitesi'nden Kaustubh Thirumalai, “Oldukça dramatik bir değişim öngörüyoruz” diyor.
El Niño-Güney Salınımı (El Niño-Southern Oscillation) (ENSO) olarak bilinen Pasifik Okyanusu’nun ekvator bölgesindeki ortalamadan daha sıcak ve daha soğuk sıcaklık derecelerinin düzensiz döngüsü küresel iklimin değişimini etkileyen en önemli neden olarak görülüyor.
Thirumalai ve meslektaşları, iklimin bugünkünden çok daha soğuk olduğu son buzul döneminde, yani 21.000 yıl önceye ait Pasifik Okyanusu'ndaki ENSO kayıtlarını toplamışlar. Bu kayıtlar büyük ölçüde foraminifer adı verilen mikroskobik planktonlar tarafından büyütülen kabukların ölçümlerine dayanıyor. Sıcaklık kabukların kimyasal bileşimini etkilediğinden, planktonların büyüdüğü deniz yüzeyindeki sıcaklıkların bir kaydını elde etmeye yardımcı oluyor. Thirumalai, “Bu tek hücreli organizmaların bize buzul değişimleri hakkında bilgi verebilmesi benim için şaşırtıcı oldu” diyor.
Araştırmanın diğer yazarlarından Colorado Boulder Üniversitesi'nden Pedro DiNezio, “Eğer soğuma ENSO'yu zayıflattıysa, ısınma da güçlendirmek zorundadır,” diyor.
Analiz sonuçları da tam olarak destekliyor. Bu çalışma ile sadece 21.000 yıl önceki ENSO değişkenliği tahminleri ile foraminifer kabukları kullanılarak yeniden yapılandırılan sıcaklık kayıtları arasında bir eşleşme tespit edilmekle kalınmamış aynı zamanda sıcaklığa verilen bu tepkinin aynı mekanizmaya bağlı olduğu da tespit edilmiş. Bu analizlere göre geçmişteki daha düşük ve gelecekteki daha yüksek sıcaklıklar ve ek olarak Pasifik'teki rüzgâr modelleri de okyanus yüzeyindeki ılık su tabakasının kalınlığını etkiliyor. Küresel sıcaklıklar arttıkça, sıcak su tabakası inceliyor bu da rüzgârların ve akıntıların sıcak suyu doğuya iterek aşırı bir El Niño olayını teşvik etmesini kolaylaştırıyor, diyorlar.
Bu araştırmalar tarihsel olarak kabaca her yirmi yılda bir görülen aşırı hava değişimlerinin, bu yüzyılda her on yılda bir görülebileceğini öngörüyor. “El Niño’nun son derece aktif olduğu bu tür bir iklimle baş başa kalabiliriz” diyor DiNezio.
Rhode Island Brown Üniversitesi'nden Kim Cobb, bu tür tahminlerin “paleoiklim doğrulamasıyla birleştirildiğinde çok ikna edici” olduğunu ve çalışmanın ENSO'nun iklim değişikliğiyle çok etkili olacağına hale dair kanıtların gitgide arttığına dikkat çekiyor. Ancak, bu önemli soruya kesin yanıt bulmadan önce yapılması gereken daha çok iş olduğunu da söylüyor.
Kaynak:
https://www.nature.com/articles/s41586-024-07984-y