Çocukluk Çağı Aşılamalarının Önemi
Deprem Bölgesindeki Çocuklarımızın Aşılamalarına Dikkat Edelim!
6 Şubat ve sonrasında yaşadığımız büyük depremler de ülkemizde çocuk felci dahil farklı bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkışını hızlandırabilir ve salgınlar meydana gelmesine neden olabilir. Kalabalık, geçici barınma alanları, kalitesiz su temini ve sanitasyon tesislerinin yetersizliği gibi koşullar depremzedelerin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle düzenli sağlık hizmetlerinin hızla sağlanmasının yanı sıra aşılama çok önemlidir. Hiçbir çocuk önlenebilir hastalıklardan acı çekmeyi veya ölmeyi hak etmez.
Aşılar sadece hayat kurtarmakla kalmaz, ülke ekonomisine de büyük ölçüde katkı sağlar. Aşılamaların doğrudan ve dolaylı olarak sağlık ekonomisine katkısı çok yüksektir. Aşılar kadar ciddi geri dönüşe sahip çok az kalkınma müdahalesi vardır. Bu nedenle bağışıklama, en ölçeklenebilir ve yüksek etkili halk sağlığı müdahalelerinden biri olarak kabul edilir.
Son on yılın kazanımlarını korumalı ve çocuk felci virüsünün kökünü kazımayı başarmak için çaba gösterilmelidir. Bunu yaparken, diğer çocukluk aşıları yanı sıra HPV (İnsan papilloma virüsü), Rotavirüs ve Pnömoni gibi daha yeni aşıların kullanımı arttırılmalı, Sıtma, HIV ve HCV gibi diğer enfeksiyonlar için aşı geliştirme çalışmaları yaygınlaştırılmalıdır.
Çocukların ölümcül hastalıklara karşı aşılamasında döndük başa!
Her yıl Nisan ayının son haftasında kutlanan Dünya Bağışıklama (Aşı) Haftasının amacı, her yaştan insanı hastalıklara karşı korumak için aşılamayı teşvik etmektir.
Aşılar modern tıp tarihinin en önemli silahlarından biridir. Tek bir iğne sizi ciddi acılardan ve hatta ölümden koruyabilir. Bugün, yeni bir hastalık olan COVID-19 için bir aşının bir yıldan daha kısa sürede geliştirilebildiği ve üç yıldan daha kısa bir sürede küresel olarak ölçeklendirilebildiği ayrıcalıklı bir çağda yaşıyoruz. Ancak bugün size COVID-19 aşısını değil; rutin çocukluk aşılarını anlatacağım.
Boğmaca, tetanoz,difteri ve kızamık…
30 yıl önce 90’lı yıllarda her yıl 5 yaşın altındaki 8,7 milyon çocuk önlenebilir hastalıklardan ölüyordu. 2018'e geldiğimizde bu rakam 4 milyona düştü. Bu inanılmaz bir başarının mimarı; genişletilmiş çocukluk aşı uygulamalarıydı. Küçük çocukları boğmaca, tetanoz, difteri ve kızamık gibi korkunç belalardan kurtaran bu mucize, sadece küresel kızamık aşılama kampanyalarıyla 2000'den 2018’e 23 milyondan fazla Kızamığa bağlı ölümü önledi.
Bugün doğan bir çocuğun tam aşılanma olasılığı %20’den az
Ama ne yazık ki 2020'deki pandemi karantinaları ve toplumun hastanelere gitme korkusu nedeniyle aşılama kampanyalarının büyük ölçüde sekteye uğradığına tanık olduk. Çocuklarda % 85 civarında olan aşılama oranları son 20 yılın en düşük seviyesine düştü; bu yıl, bugün doğan bir çocuğun tam aşılanma olasılığı %20'den az.
Bu nedenle bu yıl Dünya Bağışıklama (Aşı) Haftası çok ama çok önemli. Artık çok fazla göremediğimiz sorunları unutmak, önemsememek ve kayıtsız kalmak çok kolaydır. Ancak çevremizde nefes alamayan veya ömür boyu sakat kalan çocukları görmediğimiz için bir an durup düşünmemiz, aşıların bize sağladığı, savaşı lehimize çeviren korumayı hep birlikte anmamız gerekiyor. Pandeminin bir artçı şoku olan çocukluk çağı aşılamalarının ihmal edilmesinin büyük bir probleme dönüşmek üzere olduğu unutulmamalıdır.
Çocuk Felci Hastalığına Dikkat!!!
İnsanlık tarihinde, insan sağlığını etkileyen ve ortadan kaldırılması başarılabilen tek hastalık Çiçek Hastalığıdır. Küresel aşılama yoluyla ortadan kaldırılmasından önce, Çiçek hastalığı, çoğu çocuk olmak üzere enfekte olmuş 10 kişiden üçünü öldüren salgınlarla yüzyıllar boyunca insanlığı perişan eden bir enfeksiyondu.
Bugün, dünya bir kez daha aşılama yoluyla bir hastalığı, çocuk felcini ortadan kaldırmaya çok yaklaştık. Çocuk felci, polio virüsünün neden olduğu, sakat bırakan ve yaşamı tehdit eden bir hastalıktır. Virüs insandan insana yayılır ve kişinin omuriliğini enfekte ederek felce neden olabilir.
1998'de Küresel Çocuk Felcini Yok Etme Girişimi başlatıldığında, her yıl 350.000 kişi enfekte oluyordu. Sadece 20 yıl sonra, 2018'de dünya çapında yalnızca 33 ve 2021'de sadece altı çocuk felci vakası gözlendi. Virüse ait bir varyant tamamen ortadan kaldırıldı, ikincisi 2012'den beri görülmedi ve üçüncüsünün insidansı %90 oranında azaltıldı. Bu kampanya sayesinde Dünya Sağlık Örgütü, engelli olma riski ile karşı karşıya kalacak olan 18 milyon insanın bugün yürüyebildiğini tahmin ediyor. Şu anda virüsün endemik kaldığı yalnızca iki ülke var; Afganistan ve Pakistan.
Ancak 2002'de çocuk felcinden ari oldukları ilan edilen Avrupa'da, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve ardından sağlık hizmetleri ile aşılama kampanyalarının kesintiye uğraması, sağlık uzmanları arasında endişelere yol açtı: virüse maruz kalacak aşılanmamış çocuklar olabilirdi.
Son 6 ay içinde onlarca doğrulanmış veya potansiyel salgın riski yaşandı ve çocuk felcinin yok edilmesi için verilen mücadelenin bitmediği hatta bir öncelik olduğu, dünyanın büyük bir bölümünde yok edilmiş olsa da virüsün bulaşması tamamen durdurulana kadar tüm ülkeler, özellikle zayıf sağlık sistemlerine sahip olanlar ve savaş veya afetler nedeniyle göç yaşayanların risk altında olduğu hatırlandı.
|
Çocuk felci virüsü çok bulaşıcıdır.
Enfekte bir kişinin boğazında ve bağırsaklarında yaşar. Bağırsaklarda haftalarca yaşayabilir. Sağlıksız koşullarda enfekte bir kişinin dışkısı yiyecekleri ve suyu kirletebilir. Enfekte bir kişinin hapşırmasından veya öksürmesinden kaynaklanan damlacıklar havada dolaşarak başka birini enfekte edebilir.
|
Uzm.Dr. Tutku Taşkınoğlu
Kaynak: