Yeni Varyant Omicron XE Nedir?

XE yeni bir endişe varyantı türü değil “Deltacron” gibi bir melez varyanttır. Virolojide melezin bilimsel adı “rekombinant”tır. Rekombinasyon, iki suşun bir kişiyi aynı anda enfekte etmesi ve yeni bir suşu oluşturmak için birleşmesidir. Bu süreç, genellikle “antijenik kayma ” olarak bilinir ve gripte yaygındır. Deltacron, Omicron ve Delta, XE ise BA.2 ve BA.1'in bir kombinasyonudur. Şuanda farklı varyantlar (Delta, BA.1, BA.2) dolaşımda olduğu için daha fazla rekombinasyon görmemiz mümkündür.

Bir kişiye aynı anda iki varyant bulaşabileceğinden, iki alt soy bir kişinin hücresine aynı anda girebilir. Daha sonra virüs hücre içinde çoğalmaya (diğer hücrelere daha fazla yayılmaya) çalıştığında, genetik materyalleri karışabilir. Bu, bir enfeksiyon sırasında mutasyon oluşmasından farklıdır. XE büyük olasılıkla aynı anda iki farklı varyant ile enfekte olan bir kişi de meydana gelmiştir.

BA.1 ve BA.2 karışımından oluşan XE dışında recombinasyon alt soyları vardır ; XR, XN, XP, XQ, vb. Ama sadece XE sayıca artarak dikkat çekmiştir. XE’de BA.1'in 5' kısmına kopyalanmış ve yapıştırılmış BA.2 spike proteini söz konusudur. İlk olarak Ocak ayının ortalarında tespit edilmiş ve 22 Mart itibariyle, Birleşik Krallık'ta 763 (vakaların <%1)ulaşmıştır. İngiltere dışında Hindistan, Çin ve Tayland'da da tespit edilmiştir.

Viral rekombinasyonla ilgili en büyük endişe, yeni suşun her iki suşun avantajlarıyla hızla ortaya çıkma olasılığıdır ve örneğin, hem daha bulaşıcı hem de replikasyonda daha hızlı olan bir suş olabilir. Bu nedenle takibe alınır.

XE nin BA.2 ye göre bulaşıcılığı daha yüksek ve toplumda görülme sıklığı daha fazladır. En son tahminler, BA.2'ye göre %10'luk bir bulaşabilirlik göstermektedir, BA.2, BA.1'e veya orijinal Omicron'a göre %40 daha fazla bulaşabilirliğe sahip olduğunu düşünürsek  XE diğer alt soylardan biraz daha bulaşıcıdır.

Diğer taraftan aşının bu varyanta etkinliği, spike proteininde ciddi bir değişiklik olmadığından Omicron'dan farklı olmayacaktır.  Bu nedenle DSÖ, XE'ye yeni bir isim verilmeyeceğini  “ hastalık şiddetinde’’ veya ‘’hastalık özelliklerinde’’ önemli farklılık bildirilmedikçe Omicron olarak kabul edeceklerini açıklamıştır.

Uzm.Dr. Tutku Taşkınoğlu