UZAMIŞ COVİD BEYİN SİSİ DEMANS YA DA HER İKİSİ Mİ?
UZAMIŞ COVİD BEYİN SİSİ DEMANS YA DA HER İKİSİ Mİ?
2022 yılı içerisinde çeşitli uluslararası saygın dergilerde COVİD-19’un bilişsel fonksiyonlar ve demans üzerindeki etkisini ve ilişkisini gösteren farklı makaleler yayımlandı. Bu makaleler bizlere Covid-19’un çeşitli mekanizmalarla nöroinflamasyona yol açabileceğine dair önemli bilgiler sundu. Çalışmalardaki ortak vurgu genellikle COVİD-19 enfeksiyonunu takip eden süreçte kişilerin %22 ila %32'sinin, yavaş veya durgun düşünmeyi tanımlamak için kullanılan bilimsel geçerliliği olmayan bir terim olan "beyin sisi"(brain fog) yaşadığını belirtiyor. Yine araştırmacılar, kişi deneyimlerinden kısa süreli olabilecek bu durumun zaman içerisinde düzeldiği ve kişilerin önceki bilişsel fonksiyon standartlarına döndüklerini belirtiyorlar. Ancak yine de araştırma sonuçları uzun dönemde COVİD-19 enfeksiyonu sonrası 1-2 yıllık takip süreçlerinde özellikle de ileri yaş kişilerin bilişsel fonksiyonlarında bir kayıp olabileceğine ve demans (bunama) ile ilgili artmış bir risk olabileceğine işaret ediyorlar.
Covid-19 sonrası bu tarz şikâyetleri olan hatırı sayılır hasta olsa da uzun dönemde bunların ne kadar kalıcı etki bırakabileceği ya da nörolojik açıdan kronik bir hastalık tanısına evrilip evrilmeyeceğinin sırrını şu an için koruyacağını düşünüyoruz. İleride yapılacak muhtemel geniş çaplı, randomize kontrollü çalışmalar bu konunun gizemine daha fazla ışık tutacaktır.
Konu hakkındaki detaylandırılmış yazımıza ulaşmak için https://www.duzen.com.tr/tr/art/13740/uzamis-covid-beyin-sisi-demans-ya-da-her-ikisi-mi? linkini kullanabilirsiniz.
Uzm.Dr. Tahir İsmailoğlu
Kaynaklar:
https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(22)00260-7/fulltext#%20
https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/fullarticle/2789919
https://www.nature.com/articles/s41591-022-02001-z
https://content.iospress.com/articles/journal-of-alzheimers-disease/jad220717
https://www.cell.com/neuron/fulltext/S0896-6273(22)00910-2
https://youtu.be/EfF5YV2u5bl
https://www.webmd.com/lung/news/20221128/is-it-long-covid-or-dementia-or-both