Menopoz ve Uzun (Long) COVID

Neler Biliyoruz ?

Uzun (Long) COVID hakkında her gün yeni şeyler öğreniyor ve gizemi çözmeye çalışıyoruz. Hastalığı geçiren kadınlarda Uzun (Long) COVID riskinin daha fazla olduğunu zaten biliyorduk ve şimdi de menopoz ve perimenopoz yaşamakta olan kadınların virüsten daha fazla etkilenebileceğini öğreniyoruz. 

Uzun (Long) COVID olan orta yaştaki kadınların beyin sisi, yorgunluk, baş dönmesi ve uykusuzluk gibi spesifik ve şiddetli semptomlar gösterdiği ve yanı sıra östrojen ve testosteron seviyelerinin düşüklüğü nedeniyle perimenopoz ve menopoz semptomlarını kötüleştirmesinin de mümkün olabileceğini düşündüren bulgular elde edildi. 

Bu son çalışma ve teoriye göre uzun (Long) COVID, fizyolojik yumurtalık steroid hormonu üretiminde geçici bir kesintiye neden olur ve dolayısıyla perimenopoz ve menopoz semptomlarını kötüleştirir. 

Üstelik, uzun COVID semptomları ile menopoz semptomlarını birbirinden ayırmak da zor olabilir. 

Daha önce yapılan başka bir araştırma da bu tür semptomların örtüşmesi nedeniyle orta yaştaki kadınlara yanlış tanı konulabileceği konusunda uyarıda bulunmuştur. Kuzey Amerika Menopoz Derneği'nin araştırması, kadınların hormon eksiklikleri tedavi edilmediği takdirde uzun süreli COVID tedavisinde sorun yaşanabileceğini göstermektedir. 

Uzun (Long) COVID'in Belirtileri Nelerdir?

Uzun (Long) COVID semptomları, bir COVID enfeksiyonundan birkaç hafta ila birkaç ay sonra başlar. İlişkilendirilen 200'den fazla semptom vardır.

Bazı yaygın semptomlar:

• Aşırı yorgun hissetmek 
•  Efor sarf ettikten sonra tükenmiş hissetmek 
• Beyin sisi gibi bilişsel sorunlar 
• Çarpıntı (kalp ritm bozukluğu) 
• Koku ve tat alma duyunuzu kaybetmektir. 

Perimenopoz ve menopozun yaygın semptomları ise sıcak basmaları, gece terlemeleri, uyku düzensizlikleri, depresyon veya anksiyete, konsantrasyon azalması, hafıza sorunları, eklem, kas ve baş ağrıları yer alır. 

Uzun (Long) COVID, menopozu hızlandırıyor da olabilir!

San Francisco Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırma, Uzun (Long) COVID’in bir kadının adet döngüsünde, yumurtalıklarında, doğurganlığında ve menopozun kendisinde aksamalara neden olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu, Uzun (Long) COVID'in hormon üretimini etkileyen kronik inflamasyondan (iltihaplanma) da kaynaklanıyor olabilir. Bu tür bir inflamatuar yanıtlar, bir kadının adet döngüsündeki düzensizlikleri açıklayabilir.

COVID'in yumurtalık rezervinde ve yumurtalık işlevinde düşüşlerle yumurtalığı etkilediği yönündeki teoriler, Uzun (Long) COVID 'in perimenopoz veya menopoz semptomlarını daha akut veya daha şiddetli hale getirebileceği de düşündürmektedir.

Hormon Replasman Tedavisi Uzun (Long) COVID ile başa çıkmayı sağlayabilir mi? 

Kadın vücudundaki en güçlü östrojen hormonu olan estradiol'ün COVID'e karşı olumlu etkisi gösterilmiştir. Östradiol tedavisi, Uzun (Long) COVID ortamında semptomları daha agresif bir şekilde tedavi edebilir. 

Estradiol ayrıca menopoz semptomları için de bir hormon replasman tedavisidir. Sıcak basmalarına, gece terlemelerine ve uyumaya yardımcı olabilir. Perimenopoz sırasında ruh halini iyileştirdiği gösterilmiştir. Bu nedenle, Uzun (Long) COVID 'li perimenopozal veya menopozal kadınlarda da faydalı olabilir. 

Ancak, östrojen tedavileri, endometriyal, meme ve yumurtalık kanseri riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir. Bu nedenle bu tür bir tedaviye başlamadan önce ek riskleri mutlaka gözden geçirmek gerekir. 

Perimenopoz semptomlarını hafifletmek için iyi beslenme (özellikle adet dönemlerinden önce karbonhidrat ve tatlılardan kaçınmak),  en az 7 saat uyku ve düzenli egzersiz yapmak, stresinizi azaltmak ve aşırı alkolden kaçınmak gibi yaşam tarzınızı düzelten uygulamalar da yardımcı olabilir. 

Uzm.Dr. Tutku Taşkınoğlu