Elektronik Sigara Kullanımı Masum Mudur?
Uzm. Dr. Tahir İsmailoğlu
Kasım ayı akciğer kanserine dikkat çekmek için çeşitli etkinliklerle, “Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı” olarak öne çıkar. Halkı akciğer kanseriyle ilişkili riskler, erken teşhisin önemi ve hastalar ve sevdikleri için tüm toplumu bilgilendirmek adına bir platform sağlar.
Sıklık olarak bakıldığında akciğer kanseri erkeklerde en sık, kadınlarda ikinci en sık kanser olarak karşımıza çıkar. Buna bağlı olarak kansere bağlı ölümlerin en önde gelen nedenleri arasına yer alır.
Özellikle sigara kullanımı tüm vakaların %85’ inde olumsuz risk faktörü olarak öne çıkar.
Son yıllarda sigara kullanımın bir başka türü olan elektronik sigara (e-sigara) kullanımı özellikle genç bireyler arasında daha sık olmak üzere artış göstermiştir.
Elektronik sigara, sıvı nikotini, diğer katkı maddelerini ısıtarak ve tatlandırarak aerosol oluşturarak solunan pille çalışan bir cihazdır.
E-sigaraların tütün içermediği belirtilse de, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından "tütün ürünleri" olarak kabul edilirler. Bu cihazlar toplu olarak elektronik nikotin dağıtım sistemleri olarak bilinir. E-sigara kullanımı genellikle "vaping" olarak kullanımından oluşan aerosol ise "buhar" olarak adlandırılır. E-sigaralar birçok renk, şekil ve boyutta olabilir ve USB flash disk, kalemler, fosforlu kalemler veya oyuncaklar gibi görünebilir. Şeker, meyve, nane ve mentol gibi tatlandırıcılar içerebilirler. E-sigaralardaki sıvıya bazen e-sıvı, vape suyu veya vape sıvısı denir. E-sigaralar tek kullanımlık olabilir, e-sıvı ile doldurulabilir veya yeniden kullanım için önceden doldurulmuş bir kartuş veya pod içerebilir. Bazı e-sigaralar ayrıca esrar ve diğer uyuşturucuları iletmek için de kullanılabilir.
Yaygınlığı için bir örnek; 2021'de ABD yetişkinlerinin %4,5'i e-sigara kullandığını ve 2023'te 2,1 milyon öğrenci (lise öğrencilerinin %10'u ve ortaokul öğrencilerinin %4,6'sı) şu anda e-sigara kullandığını bildirmiştir. Dolayısıyla e-sigaralar ABD’de ortaokul ve lise öğrencileri arasında en yaygın kullanılan tütün ürünü olarak değerlendirilmektedir.
Sigara içmek ile e-sigara içmek arasındaki fark nedir?
Buharlaştırarak e-sigara ve alışkın olunan sigara içimi, nikotin ve diğer maddelerin akciğerlere çekilmesini içerir. Sigara kullanımı ile e-sigara kullanımı arasındaki fark, sigaralar duman üreten tütünü yakarken, e-sigaralar sıvıyı ısıtarak genellikle nikotin, çeşitli kimyasallar, ağır metaller (nikel, kalay ve kurşun) ve akciğerlere derinlemesine solunabilen küçük parçacıklar içeren bir aerosol oluşturur.
Hiçbir tütün ürünü, buna elektronik sigaralar da dahil olarak, güvenli değildir.
Buharlaştırma genellikle sigara içmekten daha masum olarak düşünülür, ancak buharlaştırma ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Çoğu elektronik sigara, genellikle yüksek seviyelerde nikotin içerir ve bu, ergenlerde beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. Hamilelikte elektronik sigara kullanımı, erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerle ilişkilendirilir ve fetal akciğer ve beyin gelişimini etkileyebilir.
Nikotinin bağımlılık yapıcı etkisi bilinen bir durumdur, tolerans gelişimine neden olabilir. Nikotin bağımlılığı sosyal, günlük ilişkileri ve okul aktivitelerini olumsuz etkileyebilir. Elektronik sigaralardan çıkan aerosol ayrıca kansere neden olan kimyasallar içerebilir ve bazı elektronik sigara aromalarında kullanılan bir kimyasal olan diacetyl, ciddi akciğer hastalıklarıyla ilişkilendirilmiştir. Bazı kişiler (çoğunlukla gençler veya genç yetişkinler) elektronik sigara kullanırken nöbet geçirmiştir. Çocuklar ve yetişkinler, e-sıvıyı yutma, soluma veya cilt veya göz yoluyla emme yoluyla nikotin zehirlenmesi geçirebilirler. E-sigara kullanımı ayrıca yangınlara ve patlamalara neden olan arızalı piller nedeniyle ciddi yaralanmalara da yol açabilir. Bunun çok yeni bir örneği İngiltere’de yaşanmış, 7 yaşında bir kız çocuğu elektronik sigaranın patlaması sonucu maalesef gözünü kaybetmiştir.
Normal sigara içmeyi bırakmak için e-sigara kullanıyorum önermesini sıkça duysak da bunun sigarayı bırakmada etkili olmadığını hastalarımızla rutin görüşmelerimizde tecrübe ediyoruz. Güvenli bir tütün ürünü olmadığından yola çıkarak, tüm tütün ürünlerinin kullanımını bırakmak sağlığınızı korumak için en iyi yol olarak benimsenmelidir.
Kaynaklar:
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2822081
https://www.wcrf.org/cancer-trends/lung-cancer-statistics/
https://www.lung.org/quit-smoking/helping-teens-quit/what-teens-should-know
https://t24.com.tr/haber/elektronik-sigara-patladi-7-yasindaki-cocuk-gozunu-kaybetti,1190299