BİR KAMU SAĞLIĞI SORUNU OLARAK TEMİZ BESLENMEK
Dr. Özlem Aker
Dünya genelinde yeterli gıdaya ulaşamamak kadar temiz ve sağlıklı gıdaya ulaşamamak da büyük bir kamu sağlığı sorunu.
Önceki bültenlerimizde değindiğimiz gibi, sadece gelir düzeyi düşük ülkelerde değil, gelir dağılımının dengesiz olduğu ülkelerde ve gelir düzeyi yüksek ülkelerin yoksul kesimlerinde hem açlık, hem de sağlıklı olmayan gıdalarla beslenmek; kuşaklar boyu aktarılabilecek epigenetik değişikliklerin tetikleyicisi ağır bir yük olarak çözüm bekliyor.
Geleneksel tarımın bazı iyi uygulamalarının terk edilmesi; besin değeri yüksek atalık tohumlara sahip çıkılmaması; verimli tarım arazilerinin rant uğruna kaybı ya da amaçları dışında kullanımı; endüstriyel hızlı tarımın denetlenemediği ülkelerde bilinçsiz ve amaç dışı yoğun kimyasal gübre ve pestisit kullanımı; bölgesel çatışmalar, savaşlar, göçler; küresel iklim değişikliğine bağlı olarak sellerin, erozyonun, kuraklığın artması; küresel ölçekte herkese gıda sağlayabilecek tarım politikalarının yeterince etkin olamaması gibi faktörler, gıdayla ilgili yaşanmakta olan sorunların sebepleri arasında sayılabilir.
Son dönemde özellikle pestisitler konusunda canlanan kamuoyu farkındalığı doğrultusunda, temennimiz hem ulusal hem de küresel ölçekte etkin denetim politikalarıyla, pestisit kullanımının sıkı kontrolünün sağlanması.
Pestisitlere rağmen temiz beslenmek mümkün mü?
- Organik Sertifikalı Gıdaları Tercih Edelim.
- Gıda etiketi okuryazarlığımızı arttıralım.
Gıdaların kaynağını, organik sertifikalarını, GDO içerip içermediğini, katkı maddelerini, üretim şeklini kontrol edelim.
3.Yerel Gıdaları Mevsiminde Tüketelim.
- Mevsiminde yetişen ürünler, genellikle daha az ilaç kullanılarak yetiştirilir.
- Uzak ülkelerden gelen ürünlerin taşıma sırasında dayanıklılıklarını arttırmak için ekstradan ilaçlanmaları olasıdır.
- Yerel üreticilerle doğrudan bağlantı kurmak, onlardan talepte bulunmak onların pestisit kullanımıyla ilgili farkındalığını arttırmaya da katkı sağlayabilir.
4. Sebze ve Meyveleri İyice Yıkayalım
- Ilık suyla ve fırça yardımıyla yıkamak
- 15-30 dakika kadar suda bekletmek
- Kabuklu ürünleri soymak pestisit kalıntılarını bir nebze olsa da azaltabilir.
5. Kendi evimizin bahçıvanı olalım.
- Balkonda, bahçede domates, biber, marul, maydanoz, dereotu, fesleğen gibi ürünleri kolayca yetiştirebiliriz.
- Toprak ve su temizliğine dikkat ederek basit ve sağlıklı üretim yapabiliriz.
6. İşlenmiş ve paketli gıdalardan kaçınalım.
Mümkün olduğunca ev yapımı, sade ve doğal gıdaları tercih edelim.
7. Bitkisel ve Hayvansal Gıdalarda Dengeyi Koruyalım.
- Bitkisel kaynaklı beslenme tarzı genellikle daha az çevresel yük oluşturur.
- Hayvansal ürünler satın alırken doğal yemle beslenmiş, doğal ortamda serbest yetişmiş hayvanlardan elde edilen ürünleri seçmeye çalışalım.