GENÇ CUMHURİYET'İN SAĞLIK ALANINDAKİ BAŞARILARI

Cumhuriyetin 100. Yılında ülkemizin en öncelikli gündem maddelerinden biri olan herkes için kaliteli,  ulaşılabilir ve eşit sağlık hizmeti kavramı,  ne yazık ki sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin ağırlığı altında eziliyor. Kurtuluş Savaşı’ndan yeni çıkmış bir ülkenin yaralarını sarmaya çalışan Cumhuriyetimizin, 100 yıl önce de “öncelikli hedefleri” arasında yine herkes için kaliteli,  ulaşılabilir ve eşit sağlık hizmeti sağlamak vardı. Genç cumhuriyet tüm imkanlarını; kamu sağlığının her bakımdan yükseltilmesine, salgın hastalıklarla pozitif bilimin ışığında mücadele edilmesine, sahadaki sağlık çalışanlarının eğitim, yaşam ve hizmet kalitelerinin olabilecek en iyi düzeyde sağlanmasına,   sağlık hizmetlerinin herkes için eşit ve ulaşılabilir olmasına ve geleceğe dönük kurumsal, bilimsel, kalıcı bir sağlık sisteminin oluşturulmasına seferber etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk sağlık bakanı Dr. Refik Saydam gibi uzmanların öncülüğünde, ülke sathına yayılmış bir ekip çalışmasıyla ülkenin sağlık envanteri çıkartılmış, kamu sağlığı stratejileri belirlenmiş, bu stratejilerin uygulanmasına yönelik kurumlar açılmış ve aktif hizmeti verecek sağlık kadroları yetiştirilmiştir.

Genç cumhuriyetin salgın hastalıklara karşı verdiği mücadele 

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında verem, tifüs, sıtma, kolera, tifo, çiçek, trahom, boğmaca, difteri, kuduz gibi bulaşıcı hastalıklar;

• Hastalıklara yol açan hijyen -alt yapı eksikliklerinin giderilmesine yönelik kanalizasyon sistemlerinin kurulması, bataklıkların kurutulması vb. teknik iyileştirme faaliyetleriyle 
• 1928’de kurulan Hıfzıssıhha kurumları aracılığıyla mücadelenin; dönemin en son bilimsel bilgileri doğrultusunda tek elden sistematik gerçekleşmesiyle; yerli aşı ve ilaç endüstrisinin kurulmasıyla 
• Halkın temizlik ve hijyen konularında bilinçlenmesine yönelik sürekli eğitimlerle 
• Yaygın, toplu aşı kampanyalarıyla 
• Hastalık etkenlerinin yayılma yolları, örüntüleri ve sıklıkları hakkında detaylı epidemiyolojik araştırmalar sayesinde hastalıkların yayılma riski olan bölgelerin tespit edilmesiyle, bu bölgelere yönelik alınan tedbirlerle 
• Sağlık taramaları ve zamanında doğru tanı konmasıyla hasta bireylerin toplumsal yayılıma yol açmadan izolasyonu ve erken tedavi sonucu etkin iyileşmeleriyle,
• Yurt sathına yayılan sağlık kurumları ve gezici sağlık personeliyle ücretsiz tedavinin sağlanması ve en ücra noktalara dahi aşı,  ilaç ulaştırılmasıyla,
• Verem savaş dispanserleri gibi özelleşmiş sağlık kurumlarının kurulmasıyla,
• Sağlık personelinin yetişmesine yönelik eğitim kurumlarının yaygınlaşmasıyla önlenebilmiştir.  

 Genç Türkiye Cumhuriyeti devleti, cumhuriyetin ilk 20 yılı gibi kısa bir sürede uluslararası arenada kamu sağlığının konusunda örnek gösterilen ülke haline gelmiştir. 

Dr. Özlem Aker