En Sık Gelen Davetsiz Misafir:
Solunum Yolu Enfeksiyonları
Özellikle kış aylarında çoğumuzu yılda bir veya birkaç defa ziyaret eden solunum yolu hastalığı yapan mikroplar genel sağlığımızı etkileyen önemli hastalıkların nedeni olabilmektedir.
Öksürüğün genel olarak solunum yolu enfeksiyonu belirtilerinden olduğunu hepimiz biliyoruz. Öksürük, hava yolumuzu tahriş edici etmenlerden temizleyerek enfeksiyonları önlemede vücudumuzun bir savunma mekanizmasıdır. Ancak göğüsten gelen şiddetli öksürük bronşit veya zatürreenin işareti olabilir. Bu hastalıkların belirtileri birbirine benzer ve doktora muayene olmayı gerektiren ciddi enfeksiyonlardır. Her iki hastalık da öksürük, balgam, nefes darlığı gibi belirtiler gösterebilen iltihabi süreçlerdir. Bronşit akciğerlerde bronşial tüplerin iltihaplanmasıdır. Virüsler, bakteriler ve sigara gibi toksik maddeler bronşial tüpleri iltihaplandırabilir. Bronşit çoğunlukla patojen virüslerin birinin oluşturduğu bir enfeksiyondur. Grip virüsü veya soğuk algınlığı virüsleri bronşitin başta gelen etkenleri arasındadır. Zatürree ise akciğer dokularının enfeksiyonudur, yaklaşık 1/3'ünü virüsler çoğunluğunu bakteriler meydana getirir. Streptococcus pneumoniae bakterileri bunların başında gelmektedir.
DSÖ rakamlarına göre her yıl Dünyada 1000 kişiden 10-15'i zatürree geçirmektedir, Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre yılda yaklaşık 90.000 vaka bildirilmektedir. Gerçekte bu rakamın çok daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. Yine Sağlık Bakanlığı verilerine göre 1-4 yaş grubunda ölüm nedenlerinin %22'sini zatürree oluşturmaktadır.
Bronşitte fazla yüksek olmayan ateş (<38°C) ciddi vakalarda göğüs ağrısı, nefes darlığı ve hırıltı görülebilir. Zatürreede genellikle yüksek ateş göğüs ağrısı ve solunum problemleri daha ciddi seyreder. Bu nedenle ateş, üşümeler, solunum güçlüğü, öksürük görülmesi ve sarı/yeşil balgam çıkarılması halinde gecikmeden doktora muayene olmak gerekir. Doktor stetoskopla göğsünüzü dinleyip akciğer röntgeni sonuçlarını gördükten sonra zatürree ve bronşitin ayırıcı tanısını yapabilir. Her iki hastalıkta da istirahat, bol sıvı alımı ve sağlığınıza dikkat etmek önemlidir. Doktorunuz bronşit tanısı koyduysa muhtemelen antibiyotik vermeyecektir zira nedeni genellikle virüslerdir. Öksürüğünüz 10-20 gün sürebilir. Zatürree tanısında ise doktorunuz antibiyotik kullandırır, iyileşme 1-4 hafta sürebilir, bazen de tedavinin hastanede yapılması gerekebilir. Alt solunum yollarını tutan grip ve soğuk algınlığı enfeksiyonları da dahil tümü bulaşıcıdır. Bulaşmanın solunum yolu ile olduğunu göz önünde bulundurarak korunmalı ve hasta olduğumuzda başkalarına bulaştırmamaya dikkat etmeliyiz.
Gerektiğinde kullanılan antibiyotiklerin yararları kadar gerekmediğinde kullanılan antibiyotiklerin zararları günümüzde daha belirginleşmiştir.
Solunum yollarında hastalık oluşturan mikropların hepsi bulaşıcıdır, korunmanın en kolay ve etkili yolu el yıkamadır.
Boğaz ağrısı hemen hepimizin karşılaştığı bir rahatsızlıktır. Bunların %80-85'ine virüsler neden olmaktadır. Genellikle hafif seyreder ve kendiliğinden iyileşir. Şayet birkaç gün içinde iyileşmezse veya şiddetli seyrediyorsa özellikle ateş ve lenf bezlerinde şişme varsa doktora muayene olmak gerekir. Bu belirtiler enfeksiyonun A grubu beta hemolitik Streptokokla ilişkili olabileceğini düşündürür.
Boğaz enfeksiyonlarında etkenin virütik veya bakteriyel olduğu “boğaz kültürü” ile anlaşılabilir. Bu ayırım antibiyotik kullanımının gerekli olup olmadığını göstermesi bakımından önemlidir. Virüslerin oluşturduğu boğaz enfeksiyonlarında antibiyotik kullanımı yararsızdır. A grubu beta hemolitik streptokokların tedavisinde ise antibiyotik kullanımı gereklidir. A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonlarında yeterli ve zamanında tedavi yapılmazsa nadir de olsa akut romatizmal ateş, akut glomerulonefrit ve reaktif artrit gibi ciddi komplikasyonların görülebilmesi nedeniyle antibiyotik tedavisi önemlidir.
Soğuk algınlığı ve diğer bulaşıcı solunum yolu hastalığı geçirenlerden uzak durmak, sigara içmemek ve içilen ortamlardan uzak durmak sağlığımız için önemlidir.
Kaynak: