Diyet ve Romatoid Artrit Arasındaki İlişki
Romatoid artrit (RA) en sık rastlanılan, kadınlarda erkeklere oranla üç kat daha fazla görülen, eklemlerde ağrı, şişlik, katılık ve fonksiyon kaybına neden olabilen iltihabi bir eklem hastalığıdır. Hem genetik hem de çevresel faktörler ile ilişkili kronik otoimmün bir hastalık olan RA, genellikle el bileklerini ve ele yakın parmak eklemlerini ve daha çok da simetrik olarak tutar.
Çevresel faktörler içerisindeki beslenme, kronik hastalıkların önlenebilmesi için potansiyel değiştirilebilir risk faktörleri içerisinde başlıca bir rol oynayabilir. Bu nedenle RA’in etiyolojisinde gıda ve beslenme modelleri ile birilikte diyetin rolünün aydınlatılması RA riskinin azaltılmasına yardımcı olabilecektir. Çeşitli çalışmalarda RA’i saptamak için diyetin rolü değerlendirilmiş, kanser ve kardiyolojik hastalıkları da içeren çeşitli kronik hastalıklarda balık tüketiminin koruyucu olduğu bulunmuştur. Omega-3 yağ asitleri, vitamin D ve selenyum açısından zengin olan balık tüketiminin RA’e iyi geldiği belirtilmektedir. Et tüketimi; protein, vitamin B12, çinko ve demir olmak üzere gerekli besinlerin kaynağıdır. Ancak ekolojik çalışmalar fazla kırmızı et tüketimi olan ülkelerde RA sıklığının arttığını göstermiştir. Bunun yanında proteinden az beslenmenin de RA semptomlarını arttırdığı gözlemlenmiştir. Epidemiyolojik çalışmalar diyetle demir alımı ile RA arasında bir ilişki bulamamıştır. Mandıra, süt ürünleri üzerine olan iki çalışmanın sonuçları birbirinden farklı olarak belirtilmiştir. Çalışmalardan biri RA ile mandıra ve süt ürünleri tüketimi arasında bir ilişki gösterememişken bir diğeri bu ürünlerin tüketilmesi ile RA oluşması arasında ters bir ilişki göstermiştir. Meyve ve sebze tüketimi, içerdikleri yüksek antioksidan besinler nedeniyle RA gelişimini önleyebilirler. Antioksidanlardan zengin meyve ve sebzelerin oksidatif strese karşı oynadıkları rol ile açıklanabilir bu durum. Tam tahıllı besinlerin tüketiminin de C-reaktif protein ve interlökin 6 gibi inflamatuvar belirteçlerin düzeyini azalttığı gösterilmiştir. Doğal antioksidanlar ve oleik asitten zengin olması nedeniyle Akdeniz diyetinin ana komponenti olan zeytinyağının sağlık açısından birçok yararı gösterilmiştir. Akdeniz diyeti tarzı beslenmede tavuk, balık ve yağsız kırmızı et, bol sebze, taze meyve, zeytinyağı, kepekli tahıllar, kabuklu yemişler ve yağlı tohumlar önemli yer tutmaktadır. Yakın zamanda yapılan iki adet meta-analizin sonuçlarına göre ılımlı düzeyde alkol alımının (<15 g/gün) RA gelişimini önlediği ortaya konmuştur.
Sonuç olarak beslenme ve RA için yapılan çalışmalar henüz sınırlı sayıdadır. Yakın zamanda yapılacak olan yeni çalışmalar konuya aydınlık getirecektir.
Kaynak:
www.medscape.com/viewarticle/830215_print