Sağlık ve Oruç

Oruç tutma geleneği binyıllar öncesine dayanmaktadır ve tıptaki en eski tedavi yöntemlerinden biri olduğu düşünülmektedir. MÖ 5. Yüzyılda Hipokrat, iyileşme sürecini hızlandırmak için yiyeceklerin tüketiminden kaçınmayı tavsiye etmiştir. Oruç, kültürel olarak tüm büyük dinlerin geleneğinde önemli bir rol oynamaktadır. Yahudilerde Yom Kippur adı verilen Kefaret Orucu, Hıristiyanlarda Doğuş Orucu (Noel'den 40 gün önce), Büyük Oruç (Paskalya'dan 48 gün önce) ve Müslümanlarda Ramazan Orucu iyi bilinen örnekler olarak gösterilebilir.

Oruç zamanı yeme-içme kısıtlamalarının günümüzde “intermittent fasting – aralıklı beslenme” olarak isimlendirilen beslenme biçimine karşılık geldiği söylenebilir. Bu tip beslenmenin şüphesiz sağlık üzerinde olumlu etkileri vardır. Lakin oruç daha geniş bir kavramdır. Oruç zamanı yeme-içme kısıtlamaları dışında davranış ve düşünce biçimi dahil her inanca uygun yapılması gereken çeşitli uygulamalar vardır.  

Oruç tutmanın, sağlığı iyileştirebileceği uzun ömürlülüğü destekleyebileceği yönünde son 20 yılda çok sayıda çalışma yayınlanmıştır. Kan şekeri kontrolünün iyileştirilmesi, insülin rezistansının ve diyabet riskinin azaltılmasının bir yolu olarak oruç tutmanın önerilmesi birçok çalışmada dile getirilmiştir. İnsülin direncini azaltmak, vücudumuzun insüline duyarlılığını artırarak glikozun kan dolaşımından hücrelerimize daha verimli bir şekilde taşımasına olanak tanır.

Orucun insan sağlığı üzerindeki diğer olumlu etkilerinden bazıları vücut kütlesinin, toplam kolesterolün, LDL-kolesterolün ve LDL-C / HDL-C oranının düşürülmesidir. Böylece, kan basıncını, trigliserid ve kolesterol düzeylerini düzenleyerek kalp sağlığını iyileştirebilir.

Oruç tutulduğu sürece bireylerin ruh hali üzerindeki etkisini araştıran çalışmalar da vardır. Bu çalışmalar genelde öznel uyanıklık duygularında bir azalma ve gündüz oruç sırasında uyuşukluk hissinde bir artış olduğunu göstermektedir. Bu duygudurum değişikliği kısmen normal sirkadiyen ritimlerdeki değişikliklerden, bireylerin akşam ve gece boyunca daha aktif hale gelmesinden ve uyku yoksunluğundan kaynaklandığı ileri sürülmektedir.

Oruç sırasında vücut iltihapla mücadele eder ve bu da sağlığı olumlu yönde etkiler. 50 sağlıklı yetişkinde yapılan bir çalışma, bir ay boyunca oruç tutmanın, inflamatuar belirteç düzeylerini önemli ölçüde azalttığını göstermiştir.

Oruç tutmadan önce, özellikle kronik hastalığı olanlar, yaşlılar, işi gereği konsantrasyon yoğunluğu gerektiren bireylerin sağlık kontrolü yaptırdıktan sonra doktorun önerdiği tavsiyeler doğrultusunda oruç tutması sağlık açısından daha faydalı olabilir.

Kaynak:

https://www.nature.com/articles/1601899

https://nutritionj.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/1475-2891-9-57.pdf