X
Kelime:
Kategori:
Tarih:
RadDatePicker
Open the calendar popup.
ile
RadDatePicker
Open the calendar popup.
 

HİPERTANSİYON

HİPERTANSİYON

Hipertansiyon (HT), kan basıncı (KB) yüksekliği dünya üzerinde önde gelen kronik hastalıklardandır. KB’ı değerinin sistolik  ≥140 mmHg ve/veya diastolik ≥90 mmHg olması ya da kişinin HT tanısı ile ilaç kullanıyor olması HT olarak tanımlanır.

Dünya üzerinde 1.28 milyar insanın HT’nun olduğu ki, bu değerin 1975 yılında yaklaşık olarak 594 milyon olduğu düşünüldüğünde mevcut artışın ne denli yüksek olduğu, nüfusun artışı, ömrün uzaması yanında beslenme ve çevresel değişikliklerin de katkısıyla dikkati çekmektedir. 1990’lı yıllarda daha ziyade gelişmiş ülkelerde sık görülen HT, günümüzde ise düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşayan kişilerde daha fazla sıklıkta görülmektedir. 2019 yılında yayımlanan bir çalışma sonucuna göre 30-79 yaş aralığındaki erişkinlerde HT prevalansı kadınlarda %32, erkeklerde %34 olarak belirtilmiştir.

HT, kalp hastalıkları, inme, böbrek hastalıkları ve demans gibi hastalıkların altta yatan nedeni olabilmesi ve bunlara bağlı ölümler ve arazlarda önlenebilir önde gelen bir etken olması ile toplum sağlığı açısından oldukça önem arz eder. Bu nedenle önemine dikkat çekmek adına HT’na Silent killer yani Sessiz Öldürücü yakıştırması da yapılır.

Bu denli önemli bir hastalığın asıl önemi ise maalesef tanı ve tedavideki eksikliklerdir. 2019 yılındaki çalışmada yaklaşık 580 milyon insanın, %41’i kadın %51’i erkek, HT’u olduğu halde bunun farkında olmadıkları için daha önce tanı alamadıkları belirtilmektedir. Yine bir başka dikkat çeken önemli nokta, HT’si mevcut insanların yarıdan fazlasının, kadınların %53’ünün erkeklerin %62’sinin, antihipertansif tedavilerini kullanmadıklarının belirtilmesidir. İlaç tedavisi ile HT’nu kontrol altında olanların oranı bazı ülkeler için kadınlarda 1/4’den az, erkeklerde ise 1/5 ile hedeflerin oldukça uzağında olarak ortaya konulmuştur.

HT için değiştirilemez risk faktörleri olarak aile öyküsü, 65 yaş üzeri olup eşlik eden diyabet ve böbrek hastalıkları gibi rahatsızlıklar gösterilebilir.

Değiştirilebilir risk faktörleri içerisinde ise, sağlıksız beslenme, aşırı tuz tüketimi, doymuş yağ ve trans yağ içeriği yüksek, meyve ve sebzeden fakir gıda tüketimi, hareketsizlik, sigara ve alkol tüketimi, fazla kilolu veya şişman olmak yer alır. Dolayısıyla HT riskimizi azaltmak için, günlük 5 gramdan az tuz tüketimi, meyve ve sebzeden zengin, özellikle Akdeniz tipi beslenme, günlük düzenli fiziksel aktivitede bulunmak, sigara ve alkol tüketiminden kaçınmak, doymuş yağ ve trans yağ oranı yüksek gıdaların diyette sınırlanması ve sağlıklı bir kiloda bulunmak önemlidir. Bunun yanında aşırı stresten kaçınmak ve düzenli KB ölçümlerinin yapılması tanının konulması için önemlidir.

Her yıl 17 Mayıs günü konunun önemine dikkat çekmek ve farkındalığının toplumda artırılması için “Dünya Hipertansiyon Günü” olarak kutlanmaktadır.

Uzm.Dr. Tahir İsmailoğlu

KAYNAKLAR:

https://www.thelancet.com/article/S0140-6736(21)01330-1/fulltext

https://www.who.int/news/item/25-08-2021-more-than-700-million-people-with-untreated-hypertension

 

Görüşlerinizi Paylaşın