16 Ekim Dünya Gıda Günü
Gereksiz Tüketimden Kaçınmak ve Artan Azot Oksit Emisyonlarıyla Tehlike Altına Giren İklim Hedefleri
Birleşmiş Milletler’in her yıl Nisan ayında yayınladığı Gıda Krizleri Küresel Raporu COVİD-19 ‘da yaşanan değişimler ve etkileri yüzünden Ekim 2020 de revize edildi. Rapor 690 milyon kişinin açlık çektiği ve gıda üretimindeki yüksek maliyetlerin alım gücü azaltması sebebiyle milyarlarca kişinin sağlıklı gıdaya ulaşımının engellendiğinden ve pandemi etkisiyle yıl sonunu kadar bu sayıya 130 milyon kişinin daha ekleneceğini vurguluyor. Dünyada gıda mevcutiyeti konusunda bir kıtlık bulunmazken, aşırı ve lüks tüketim alışkanlığı yılda yaklaşık 1,3 milyar ton gıdanın çöpe atılmasına sebebiyet vermektedir. Tüketimi azaltma gerekliliğinin temel nedenleri sağlık, hayvan refahı ve çevreye verilen zarardır. Her ne kadar pandemi sürecinde kısıtlamaların olduğu 2-3 aylık dönemde çevreye verdiğimiz zarar azalmış gibi gözükse de Nature dergisinde yayımlanan, ABD Auburn Üniversitesinden çok merkezli yeni bir çalışmada N2O emisyonlarının, Hükümetler arası İklim Değişikliği Panelince geliştirilen herhangi bir emisyon senaryosundan daha hızlı oranda arttığını gösteriyor. Besi hayvanlarının beslenmesinde kullanılan yemlerin küresel nitröz oksit emisyonlarını artıracağı bilinmektedir. Gerek hayvan gerek insan gıdası üretimine yönelik artan oranda azotlu gübre kullanımı da nitröz oksit konsantrasyonunu artırmaktadır. Atmosferde biriken gaz ozon tabakasını inceltmekte, küresel ısınmaya dolayısıyla iklim değişikliğine sebep olarak karşımıza çıkmaktadır.
Birey olarak bizlerin konuya katkıları aşırı ve gereksiz gıda tüketmemek, tüketemeyeceğin gıdayı almayarak atıl hale gelecek ve çöpe gönderilecek gıdaların önüne geçmek olabilir. Özellikle gereksiz hayvansal protein tüketiminden kaçınmak önemlidir. Beslenme alanı başta olmak üzere, tükettiğimiz gereksiz elektrik, su, satın aldığımız gereksiz giysiler israfı önlemek için birey olarak yapılabilecekler arasındadır.
Israfin önüne geçebilmek ve gıda tüketimini kontrol altına alabilmek için,
- Alışverişe gitmeden önce haftalık öğün planlanmasının yapın ve evdeki ürünlerin tüketin.
- Gıdaları son kullanma tarihlerine göre buzdolabınızda sıralayın.
- Gıda ürünlerinin daha uzun muhafazası için buzdolabı sıcaklığının 4 ° civarında kullanın.
- Gıdaları dondurun veya konserve olarak saklayın.
- Restoranda yiyemediğiniz ürünleri eve getirin.
- Tüketebileceğiniz kadar gıdayı tabağınıza alın.
- Gıda artıklarını bahçenizde gübre olarak kullanın.
Kaynaklar:
- https://www.technologynetworks.com/applied-sciences/news/climate-goals-jeopardized-by-rising-nitrous-oxide-emissions-341350
- https://www.nature.com/articles/s41586-020-2780-0