Fukuşima: Japonya'nın Nükleer Arıtılmış Atık Su Planına İlişkin Endişe Ve Öfke

Fukuşima: Japonya'nın nükleer arıtılmış atık su planına ilişkin endişe ve öfke

Japonya, Fukushima nükleer santraline ciddi şekilde zarar veren 9,1 büyüklüğündeki 2011 depremi ve ardından meydana gelen tsunamiden bu yana, biriken bir milyon tondan fazla arıtılmış atık sudan kurtulmak için bu suyu Pasifik Okyanusu'na boşaltmak istiyor.

BM nükleer gözlemcisi Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Japonya'nın planını destekleyen bir rapor da yayınladı. Çin, her ne kadar Japonya'yı okyanusa "özel kanalizasyonu" muamelesi yapmakla suçlasa da onlar da bu tür işlemleri zaman zaman yapıyorlar ama yine de sesini en çok yükselten taraf Çin oldu.  Bu arada Japonya’dakiler de dahil olmak üzere balıkçılık ve deniz ürünleri endüstrisi grupları da tüketicilerin deniz ürünleri satın almaktan kaçınmalarından ve geçim kaynaklarının azalmasından korkuyorlar, haklı olarak. 

Peki Japonya'nın nükleer atıklarla ilgili planı nedir?

Büyük bir felaket yaşayan Japonya kendince gerekli önlemleri aldığını ileri sürerek nükleer reaktörlerinin yakıt çubuklarını soğutmak için su pompalıyor. Bugüne kadar binden fazla tank dolduruldu. Bu tankların boşaltılması işlemi 24 Ağustos 2023 itibarı ile başlatılacak ve önümüzdeki 30 yıl içinde bu işlemin kademeli olarak yürütülmesi düşünülüyor. 

Arıtılmış atık suyun bu şekilde suya salınarak yapılması nükleer santraller için rutin bir uygulama imiş. Gelişmiş Sıvı İşleme Sistemi (ALPS) aracılığıyla filtrelenmesine rağmen arıtılmış olduğu iddia edilen bu tür sular, her şeye rağmen, trityum ve karbon-14, hidrojen ve karbonun radyoaktif formlarını, içeriyor. Trityum ve karbon-14, aslında dünya atmosferinde doğal olarak oluştukları, su döngüsüne girebildikleri için suda ve doğal olarak canlılarda yaygın olarak bulunurlar. Suyun temeli hidrojen, maddenin temeli karbondur çünkü… Bu elementler radyoaktif denilen formlarında, çok düşük düzeyde radyasyon yayar, zararsızdır aslında, ancak her şeyde olduğu gibi burada da doz aşımı önemlidir! Suyu arıtan firma kullanılan sistemin güvenilir olduğunu savunsa da aksi durumda zararın çok büyük olması olasılığı, çevre duyarlılığı olanları ürkütüyor. Burada önemli bir kavram da bir nükleer santralin atığının herhangi bir atık gibi değerlendirilemeyeceği… Adı geçen her iki radyoaktif element canlı genetik yapısı yani DNA üzerinde değişiklik yapabilir çok kolaylıkla! Suyu salmadan önce nelere yol açabileceği konusunda yeterli veri toplanmadığı, araştırma yapılmadığı çok ciddi bir eleştiri konusu.

Daha az zararlı enerji üretimi sistemleri olabilir mi?

Evet, mesela füzyon enerjisi…Nükleer füzyon, moleküler olarak daha ağır elementler oluşturmak için hidrojen gibi hafif elementleri parçalamayı ve bu sayede büyük bir enerji patlaması açığa çıkarmayı içerir. Bu da düşük karbonlu bir enerji kaynağı olarak büyük bir potansiyele sahiptir. Bu, temiz enerji elde edebilme olasılığını artırır. Bu reaksiyonlar, sera gazı veya radyoaktif atığı yan ürün olarak salmaz. Deuterium ve tritium adı verilen ağır hidrojen formlarından oluşan bir kilogram füzyon yakıtı, 10 milyon kilogram fosil yakıt kadar enerji sağlar. Bu konuda yapılan araştırmalar ve denemelerde bu noktaya gelebilmek yetmiş yıl sürdü. Ancak bu deneyler, laboratuvar ortamında dahi olsa, füzyon reaksiyonunun kontrol edilebilir olduğunu da gösterdi. Füzyon enerjisi santralleri ve reaktörlerinin geliştirilmesi, enerji verimliliği ve temiz enerjinin sürdürülebilir olması için çok önemli bir gelişme. Hele zarar gören bir nükleer santralin zararını nasıl kapatılacağını bilemediğimiz bugünlerde.

Dr. Ayşe Ergüven

Kaynak:

https://www.trtworld.com/science-and-tech/japan-to-release-fukushima-nuclear-wastewater-how-dangerous-is-tritium-13920947 

https://www.bbc.com/news/world-asia-66106162 

https://www.npr.org/2023/07/09/1186674909/what-to-know-about-japans-plan-to-dump-waste-water-into-the-ocean 

https://www.iaea.org/sites/default/files/first_interlaboratory_comparison_on_the_determination_of_radionuclides_in_alps_treated_water.pdf 

https://www.washingtonpost.com/climate-solutions/2023/08/06/nuclear-fusion-net-energy-gain-higher-yield/