Çocukluk Çağı İdrar Yolu Enfeksiyonları

İdrar Yolları Enfeksiyonları Nedir?

İdrar yolları vücutta idrarın oluştuğu ve vücuttan dışarı atıldığı bölgedir. Mesane, böbrekler ve bunların bağlantılarını oluşturan kanalları içerir. Bakteriler idrar yollarına geçerse enfeksiyon meydana getirebilirler.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları zamanında teşhis ve tedavi edilmezse ciddi problemlere ve hasara yol açabilir. Üriner enfeksiyonlara bağlı problemler genellikle erken doğan bebeklerde ve idrar akımını engelleyen herhangi bir nedeni olan yenidoğan ve küçük çocuklarda görülür. Maalesef bebeklerde ve küçük çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarını teşhis etmek güçtür. Büyük çocuk ve erişkinlerin aksine semptomlar belirsiz ve değişken olabilir.

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarının sebebi nedir?

Bağırsaklarda yaşayan (dışkıda bulunan ) bakteriler üretraya (mesaneden vücut dışına açılan borucuklar) geçebilir. Üretradan mesane ve böbreklere geçerek enfeksiyon oluşturabilir. İdrar akışını engelleyen anatomik bozukluklar özellikle tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilmektedir.
İdrar Yolları Enfeksiyonunun Belirtileri
Bebeklerde ve küçük çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları erken tanı ve tedaviyi gerektirir. Bu nedenle çocukta soğuk algınlığı veya bilinen bir sebebe bağlı olmayan ateş, idrarda değişik bir koku, kusma, iştahsızlık, çocuğun mızmızlanması gibi belirtiler görülmesi halinde 24 saat içinde idrar yolu enfeksiyonu yönünden doktora götürülmesi uygun olur. Büyük çocuklarda ise yaygın belirtiler olan idrar yaparken ağrı ve yanma, sık idrara çıkma, pembe, kırmızı, bulanık ve kötü kokulu idrar, göğüs kafesinin hemen altında ve sırtın bir ya da iki tarafında belin üstünde hissedilen yan ağrısı, bel ağrısı görülmesi idrar yolu enfeksiyonunu düşündürür.

İdrar Yolu Enfeksiyonları Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor çocuğun fizik muayenesinden sonra tam idrar analizi ve İdrar kültürü testlerini isteyebilir. Küçük çocuklara steril idrar torbası bağlanarak, büyük çocuklardan steril kaba idrar numuneleri alınır. Tam idrar analizi iltihap hücreleri (lökosit) varlığı v.b. idrar yolu enfeksiyonu belirtilerini gösterir, idrar kültürü ise bakteri mevcudiyeti ve sayısını belirleyerek enfeksiyonu doğrular.

Nasıl Tedavi Edilir?

İdrar yolu enfeksiyonları evde tedavi edilebilecek hastalıklardan değildir. Çocukta idrar yolu enfeksiyonu şüphesi olduğunda gecikmeksizin doktora başvurulmalıdır.
İdrar kültüründe idrar yolları enfeksiyonu göstergesi bakteriler belirlenirse üreyen bakterilere hangi antibiyotiklerin etkili olduğunu/olmadığını belirleyen antibiyogram olarak adlandırılan test yapılabilir. Doktor analiz sonuçlarına göre hasta için en uygun ve etkili antibiyotiği reçete ederek tedaviyi başlatır. Enfeksiyon süresince çocuğun ilave sıvı alması ve sık idrara çıkması tedaviye yardımcı olur.
Şayet çocukta sık idrar yolu enfeksiyonu görülüyorsa doktor çocuğun idrar yollarında idrarın mesaneden böbreklere doğru geri akımı gibi anatomik bir problem olup olmadığını araştırabilir. Bu tip yapısal sorunlar çocukların mesane ve idrar yolu enfeksiyonlarına daha sık yakalanmalarına neden olur. Süt çocuklarında idrar yolu enfeksiyonu komplikasyon açısından çok riskli olduğundan genellikle hastaneye yatırılarak tedavi edilir.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Önlenmesi

Kolaylıkla idrar yolu enfeksiyonuna yakalanan çocuklarda enfeksiyonun önlenmesi zordur. İdrar yollarında enfeksiyonu kolaylaştıracak bir yapısal sorun belirlenirse doktor uzun süreli koruyucu antibiyotik tedavisi önerebilir.

Bazı araştırmalar anne sütünün ilk altı ayda idrar yolu enfeksiyonlarından korunmada yardımcı olduğunu göstermektedir.

Düzen Laboratuvarında İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanısında Kültür Ve İdentifikasyon

İdrar kültüründe selektif besiyerleri kullanılarak idrar örneğinde bulunan bakteriler koloni sayıları ile birlikte belirlenmekte bakterilerin identifikasyonunda Türkiye’de yalnızca çok sınırlı sayıda laboratuvarda bulunan MALDI-TOF MS teknolojisi kullanılmaktadır. Antibiyogram testi Vitek otomatize mikrobiyoloji sistemi ile çalışılmakta ve sonuçlar MIC değerleri ile birlikte rapor edilmektedir.