Verem İle Savaş Haftası
Verem, tıpdaki adıyla tüberküloz, insanlık tarihinin bilinen en eski hastalıklarındandır. Etkeninin bilinmesine, 50 yıldır tedavi edilebilir ve korunulabilir olmasına rağmen halen dünyada yaygın ve ölümcül olan bulaşıcı hastalıklardandır. 2020 yılında dünya genelinde tek bir bulaşıcı ajana bağlı ölüm nedeni olarak Covid-19’dan sonra 2. sırada, 2019 yılı için en çok ölüme yol açan nedenler arasında 13. sırada gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2021 Küresel Tüberküloz Raporu’na göre içerisinde bulunduğumuz covid-19 pandemisinin tüberkülozla mücadelede şimdiye dek kaydedilen ilerleme üzerine olumsuz etkisi olmuş, son 10 yıldır hastalığın görülme sıklığında (insidans) ve tüberkülozdan ölümlerde giderek azalma söz konusuyken, 2020 yılında yeni olgu sayısındaki azalma hızı yavaşlamış, hatta duraksamaya girmiş, tüberküloza bağlı mutlak ölümlerin sayısı, tanı ve tedavi hizmetlerine ulaşımın aksaması nedeniyle artmıştır. 2005 yılından bu yana tüberküloza bağlı ölümlerde her yıl %5,6 oranında bir azalma saptanırken 2020 yılında tüberküloza bağlı ölümler artarak 2017 yılındaki sayılara geri dönüş yapmıştır. Halen küresel tüberküloz yükü oldukça yüksek olup dünya nüfusunun dörtte biri vücudunda tüberküloz mikrobunu taşımaktadır. Bu kişilerin %5-15’inde yaşamlarının her hangi bir dönemde sessiz enfeksiyon (latent tüberküloz enfeksiyonu) hastalığa dönüşmektedir. 2020 yılı itibarıyla dünya genelinde 9,9 milyon yeni tüberküloz olgusu saptanmış, 1,3 milyon kişi tüberküloza nedeniyle kaybedilmiştir. Ülkemizdeki toplam tüberkülozlu hasta sayısı 2017 yılı itibarıyla, 12 046 olarak bildirilmiştir. Bu olguların %64,4’ü akciğer , %33,6’sı akciğer dışı organ tüberkülozu olup hastaların %7,3’ü yabancı ülke doğumludur. Bunların arasında %56,2 oranı ile Suriye’liler başı çekmektedir.
Her yıl Ocak ayının ilk Pazar gününden sonra başlayan hafta 1947 yılından beridir “Verem Eğitimi ve Propaganda Haftası” olarak kutlanmaktadır. Bu haftada toplumun tüberküloz hakkında bilgilendirilmesi ve tüm kesimlerin bu hastalığa dikkatinin çekilmesi amaçlanmaktadır. Tüberküloz basilini bulan Robert Koch’un bu keşfini Berlin’de bir kongrede ilk kez sunduğu 24 Mart günü ise her yıl “Dünya Tüberküloz Günü” olarak anılmakta toplumun farkındalığının arttırılmasına çalışılmaktadır.
Prof. Dr. Deniz Atakent
Kaynaklar:
https://www.who.int/health-topics/tuberculosis#tab=tab_1
https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/data
https://www.ekmud.org.tr/haber/151-verem-egitim-ve-propaganda-haftası
docplayer.biz.tr/125150026-Tuberkuloz-dr-behice-kurtaran-c-u-t-f-enfeksiyon-hastaliklari-ve-klinik-mikrobiyoloji-ad.html
https://www.solunum.org.tr/haber/1302/verem-egitim-ve-propaganda-haftasi-04-10-ocak-2021.html