Ozempic ile ilgili yazılarımız sonrası gelen sorulara cevaplar

Uzm. Dr. Tahir İsmailoğlu

1) Ozempic ve benzeri iğneleri kullanmadan önce hangi kan testlerini yaptırmalıyım?

İlacın güvenli kullanımı için öncelikle genel sağlık durumunun ve metabolik parametrelerin değerlendirilmesi gerekir. Bu amaçla tercihan bir endokrinoloji uzmanı hekim ile görüşmek en güvenli yol olacaktır. 

Ozempic, etken maddesi semaglutid olan haftalık enjeksiyon şeklinde kullanılan, glukagon peptid 1 reseptör agonisti (GLP-1 RA) bir ilaçtır. 2017 yılında ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından Tip 2 diyabet hastalarının tedavisi için, devamında 2021 yılında ise aşırı kilo ve obezite tedavisi için onaylanmıştır.

İlaç kullanımı öncesinde şu testler önerilir:

    Gerekli Kan Testleri:

•  Açlık Kan Şekeri 
• HbA1c (Hemoglobin A1c) → Son 3 aylık kan şekeri ortalamasını gösterir.
• Karaciğer Fonksiyon Testleri (AST, ALT, GGT)
• Böbrek Fonksiyon Testleri (Üre, Kreatinin, eGFR)
• Lipit Paneli (Total Kolesterol, LDL, HDL, Trigliserid)
• Tam Kan Sayımı (Hemogram)
• Pankreas Enzimleri (Amilaz, Lipaz) → Pankreatit riski açısından önemli.Tiroid Fonksiyon Testleri (TSH, FT4) → Tiroid hastalıkları açısından tarama.

  Ek Değerlendirme:

• Vücut kitle indeksi (BMI)
• Kan basıncı ölçümü
• Ailede tiroid kanseri, MEN sendromları veya pankreatit öyküsü var mı? (Bu durumlar kontrendikasyon oluşturabilir.)

   Uygunluk Değerlendirmesi:

• HbA1c yüksekse (≥6.5%) → Tip 2 diyabet varsa kullanım uygundur.
• Obezite (BMI ≥30) veya BMI ≥27 + eşlik eden hastalıklar varsa (hipertansiyon, hiperlipidemi, tip 2 diyabet gibi) → Kilo kaybı amacıyla ancak mutlaka doktor onayıyla kullanılabilir.
•  Böbrek, karaciğer, pankreas fonksiyonları normal sınırlarda olmalı.  

2) Ozempic kullanım sürecinde hangi testleri ne sıklıkla takip etmeliyim?

Takip Sıklığı:

  Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Karın ağrısı, bulantı, kusma, iştahsızlık, sarılık gibi belirtiler varsa acilen doktorunuza başvurmalısınız.
• Hipoglisemi (özellikle diğer diyabet ilaçları ile birlikte kullanılıyorsa) nadir de olsa olabilir. Kan şekerinin düşük olması anlamına gelir. Hipoglisemi belirtilerine (aşırı terleme, bilinç bulanıklığı, bulanık görme, taşikardi, titreme vb) dikkat edilmeli.
  

3) İğne kullanımını bıraktıktan sonra neleri takip etmeliyim?

İlacın bırakılmasından sonra vücut metabolizmasında değişiklikler olabilir, özellikle de kilo geri alımı veya kan şekeri kontrolünün bozulması gibi.

  Takip Edilmesi Gerekenler:

• HbA1c ve açlık kan şekeri: İlacın bırakılmasından sonra ilk 1–3 ay içinde tekrar değerlendirilmeli.
•  Kilo takibi: Haftalık olarak kilo ölçülmeli. Gerekirse diyetisyen desteği alınmalı.
•  İştah kontrolü: İlaç bırakıldıktan sonra iştah artışı olabilir. Bu durum, davranışsal veya beslenme terapisi gerektirebilir.
•  Yaşam tarzı desteği: Egzersiz ve beslenme planlarının uygulanması özellikle önemli hale gelir. İlaç kullanımının bırakılması olası tekrar kilo alımı için risk teşkil eder.
•  Metabolik testler: 6 ayda bir lipid paneli ve karaciğer/böbrek fonksiyonları kontrol edilmelidir.

 Özet:

Not: Ozempic sadece doktor önerisiyle ve tıbbi gerekçeyle kullanılmalıdır.

Her hasta için risk ve faydaların ayrı ayrı değerlendirilmesi, doğru izlem ve müdahalelerin uygulanması şarttır. Mutlaka bireysel değerlendirme yapılmalı ve tıbbi endikasyona uygun şekilde, endokrinoloji uzmanı eşliğinde tedavi başlanmalıdır.