Hastane İnfeksiyonları Kongresi 2021 (Hikon 2021) Ardından
Dr. Ahmet SERTÇELİK
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ve Epidemiyoloji Uzmanı
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Epidemiyoloji Bilim Dalı, Ankara.
Uzm. Hemş. Burcu ÇINAR
Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği Yönetim Kurulu Üyesi
Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi, İnfeksiyon Kontrol Ünitesi, Ankara
Halen etkisini hissettiğimiz Coronavirus 2019 (COVID-19) pandemisi devam ederken Sağlık Hizmeti İlişkili İnfeksiyonlar (SHİİ) ve bu infeksiyonların büyük bir kısmını oluşturan hastane infeksiyonları önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Buna karşılık, bilinen bilimsel birikimin üzerine sürekli olarak eklenen yeni verilerle, hastane infeksiyonlarının önlenmesinde, infeksiyon hastalıklarının tanısında, profilaktik tedavilerin belirlenmesinde, tedavinin şekillendirilmesinde ve hastaların takibi konularında her geçen gün yeni yaklaşımlar ortaya çıkmaktadır. Bu bilgilerin bilimsel bir platformda paylaşılması, tartışılması ve karşılıklı fikir alışverişi sağlanması büyük önem taşımaktadır. 2000 yılında kurulan Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği (HİKDER) kuruluşundan itibaren eğitim programları başta olmak üzere çok sayıda bilimsel aktivite, toplantı ve kurslar düzenleyerek bu önemli konuda ülkemizde öncü rolünü oynamış ve büyük bir farkındalık yaratmıştır. Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği’nin 16-19 Aralık 2021 tarihleri arasında Ankara’da düzenlediği ve dernek kuruluşunun 21. yılının kutlandığı Hastane İnfeksiyonları Kongresi “HİKON 2021” önceki kongrelerde olduğu gibi sürveyanstan hastanelerdeki temizliğin kontrolüne , antibiyotik yönetiminden, pandeminin hastane infeksiyonlarına etkisine kadar geniş bir yelpazede zengin içeriği ile birlikte gerçekleştirilmiştir.
Sağlık Hizmeti İlişkili İnfeksiyonların önlenmesi hasta ve çalışan sağlığı ve güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır. Bu infeksiyonların önlenmesi için temelde uyulması gereken infeksiyon kontrol önlemleri; el hijyeni, sterilizasyon ve dezenfeksiyon, çevre temizliği ve izolasyon uygulamalarıdır. Özellikle pandemi sürecinde; yetkin ve yeterli personel sayısı, hastane ve yoğun bakımların mimari yapısının infeksiyon kontrol kurallarına uygunluğu , ayrıca yoğun bakım ünitelerinin ve palyatif bakım ünitelerinin akılcı kullanımı daha da önem kazanmıştır. Bu infeksiyonların önlenmesinde, ülkemizde günümüze kadar yapılan çalışmalar ile önemli yol kat edilmiştir. Bununla birlikte, sıfır infeksiyon hedefine ulaşabilmek için bu çalışmalar aynı hız ve istekle devam etmelidir. HİKON 2021 de farklı illerden sağlık profesyonellerinin bir araya gelmesiyle birlikte pandemi devam ederken; hastane infeksiyonlarının önlenmesi gerekliliği bir kez daha vurgulanmış, güncel rehberler ışığında yeniliklerin paylaşılması sağlanmıştır.
HİKON 2021 hastane infeksiyonlarının kontrolü konusunda çalışan hekim ve hemşire başta olmak üzere diğer paydaşlar ile birlikte 350 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Kongre öncelikle bölgesel toplantılarla büyük yankı uyandırmış olan ve kateter ilişkili kan dolaşımı infeksiyonlarının önlenmesi adına büyük katkı sağlayan, önlem paketleri ve pratik eğitim içeren “Kateter Bakım Sanatı “ ve sürveyans verilerinin analizinde günümüzde daha tercih edilir hale gelen SIR, CAD ve SAKO gibi göstergelerin kullanımı hakkında bilgi verilen “Sürveyans Verilerinin Analizinde SIR-CAD-SAKO” Kurslarıyla başlamıştır. Yoğun katılım ve ilgi ile tamamlanan kursların ardından kongre açılışı gerçekleştirilmiştir. Kongrede toplam 23 farklı oturum düzenlenmiş, iki sözlü sunum oturumuyla 21 çalışmanın özeti sunulmuştur. Kongreye ayrıca 113 poster bildirisi gönderilmiş, kongre süresi boyunca elektronik ekran aracılığıyla posterlere erişilebilmiştir.
Kongre başkan ve sekreterlerinin açılış konuşmalarıyla başlayan programda dünyada hastane infeksiyon kontrolü kavramının gelişimi ve Türkiye’deki ilk örnek olması bakımından önemi bulunan Hacettepe Üniversitesi Hastanelerinde İnfeksiyon Kontrol Komitesinin kuruluş öyküsü anlatılmış, derneğin kuruluşundan başlayarak gerçekleşen faaliyetler hakkında bilgi verilmiştir.
Özellikle pandemi sürecinde; hastane infeksiyonlarının kontrolünde , çalışan sağlığı ve güvenliği konusunda önemli bir yeri olan izolasyon önlemlerinin bilimsel programda yer alması ve güncel bilgilerin paylaşılması son derece faydalı olmuştur.
Uzmanıyla Tartışalım oturumunda; Atık Yönetimi konusunda sağlık kuruluşları arasında farklı uygulamalar ve kafa karışıklığına neden olan yaklaşımlar; yönetmelik ışığında, çeşitli illerden gelen infeksiyon kontrol profesyonelleri arasında tartışılmıştır. Özellikle tıbbi atık ve tehlikeli atıklar konusunda dünyadaki örnekler ve bilimsel kanıtlar bağlamında ülkenin kurumları arasındaki farklı yorumların bulunduğuna dikkat çekilmiş uygulamaların bilimsel kanıtlar ışığında yapılması gerektiği üzerinde durulmuştur.
Bunun dışında sterilizasyon, mikrobiyoloji laboratuvarlarındaki uygulamalar, dirençli mikroorganizmalar için moleküler yöntemler ve laboratuvarlar uygulamaları konusundaki örnekler üzerinden hastane infeksiyonlarının kontrolü , endoskopların yeniden kullanıma hazırlanması, santral kateter ilişkili kan dolaşımı infeksiyonlarının epidemiyolojisi ve önlenmesi, cerrahi alan infeksiyonlarının epidemiyolojisi ve önlenmesi, akılcı antibiyotik kullanımı, tüberküloz kontrolü, diş hekimliği uygulamalarında infeksiyon kontrolü, kalite standartları, verimliliğin izlenmesi … gibi konularda oturumlar gerçekleştirilmiş, her oturum sonunda katılımcıların soruları cevaplandırılmıştır.
Son oturumda COVID-19 salgını başından beri hastane infeksiyon kontrol komitelerinin en önemli çalışma konularından birini oluşturan sağlık çalışanlarının sağlığı konusu ele alınmış, risk değerlendirme için kullanılabilecek matriksler ve uygulamalar paylaşmıştır. Sağlık kuruluşlarında “Risk değerlendirme” özellikle pandemi sürecinde hem sağlık çalışanlarının sağlığı hem de olası hastane infeksiyonlarının değerlendirilmesi için artık kaçınılmaz bir adım olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çok ilaca dirençli gram negatif bakterilerin özellikle pandemi sonrasında daha kontrolsüz bir şekilde yayılması konusunda bir öngörü olmasıyla birlikte; bu konu kongrenin en dikkat çekici konusu olmuştur. COVID-19 salgınının dünyadaki ve Türkiye’deki seyri ve alınan önlemler hala önemini korumakta olup, salgının başında hastane infeksiyonları konusunda yaşanan kısa süreli olumlu seyrin ardından dirençli mikroorganizmalarla yaşanan infeksiyonlarda artış görülmesi hastane infeksiyonlarını önleme konusunda daha fazla gayret gösterilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Dirençli mikroorganizmaların yayılmasıyla birlikte önemi daha çok anlaşılan hastane infeksiyonlarının kontrolü konusuna, pandemi döneminde bazı kazanımların kaybedilmesi nedeniyle, önümüzdeki dönemde daha özel bir önem verilmesi gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında kongrede ele alınan konular ve verimli tartışmaların önümüzdeki döneme hazırlık için faydalı olacağı düşünülmektedir. Bir sonraki kongrede buluşana kadar hastane infeksiyonlarının kontrolü için çalışan tüm paydaşlarımıza sağlıklı ve verimli bir çalışma dönemi dileriz.
Yazarlar:
Dr. Ahmet SERTÇELİK
Uzm. Hemş. Burcu ÇINAR