Covid-19’da İlaç Tedavisi
Sağlık Bakanlığı Hafif-Orta Seyirli Erişkin Covid-19 Hastalarında Molnupiravir Kullanımını Seçilmiş Gruplarda Onayladı
Covid-19 pandemisinin ikinci yılı geride kalırken, 2021 yılı sonunda pandemi ile mücadelede önemli bir aşama kaydedildi. Bilim insanları, pandeminin başından beri SARS-CoV 2 virüsüne karşı aşı, maske, mesafe, hijyen uygulamalarının yarattığı etkiyi tamamlayacak, ayaktan hastalarda ağızdan kullanılabilecek etkin bir antiviral geliştirme çabası içerisindeydiler. Bu çabaların sonucunda Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDA, 23 Aralık 2021’de Merck ve Ridgeback Biotherapeutics firmalarının işbirliği içerisinde geliştirilmesine destek verdikleri ağız yoluyla alınan molnupiravir isimli antiviral ilacın, laboratuvar olarak tanısı doğrulanmış, ağır covid açısından altta yatan risk faktörü bulunduran, erişkin, hafif orta seyirli, ayaktan covid-19 hastalarında kullanımına onay verdi. Daha önceki Düzen Bülten yazımızdan hatırlayacağınız üzere* ilacın, faz 3 çalışmasının ön sonuçlarının analizinde, 18 yaş ve üzerindeki, hafif orta seyirli, semptomlarının ilk 5 günü içerisinde olan, ayaktan ve hepsinde ağır covid-19 ve kötü klinik sonlanım için altta yatan risk faktörü bulunan 775 covid-19 hastasında (MOVe-OUT Study), ilacın hastaneye yatışı ve ölümü %50 azalttığı gösterilmişti. İlaca bağlı yan etki görülme sıklığı, plasebo alan grup ile benzer olarak (molnupiravir grubunda %12, plasebo grubunda %11), yan etki nedeniyle tedavisi kesilmek zorunda kalınan hasta sayısı ise plasebo grubunda daha fazla (%3,4 ve %1,3) bulunmuştu. Çalışmaya dahil edilen hastaların %40’ında yapılan sekans analizinde, molnupiravirin Gama, Delta, Mu varyanlarına etkili olduğu gösterilmişti. FDA’in ilaca acil kullanım onayı vermesinden hemen önce, Kasım 2021’de bu ön sonuçlar doğrultusunda İngiltere’de de molnupiravirin benzer hasta grubunda kullanımına onay verilmişti. Dünyadaki bu gelişmelerle paralel olarak ülkemizde de Sağlık Bakanlığı Molnupiravir’in kullanımına onay vererek, 12 Şubat 2022’de “Covid-19 Erişkin Hasta Tedavisi Rehberi” nde güncelleme yaptı. Buna göre, Covid-19 tedavisinde Molnupiravir kullanımı; tanısı PCR ile doğrulanmış, 18 yaş ve üzerindeki, hafif orta seyirli, semptomlarının ilk 5 gününde olan ve ağır COVID-19 açısından yüksek risk taşıyan (≥65 yaş olanlar, primer immün yetmezliği olanlar, son 1 yıl içerisinde kemoterapi almış solid veya hematolojik kanser hastaları, son 6 ayda radyoterapi almış kişiler, solid organ veya kemik iliği nakli yapılmışlar, CD4 düzeyi <200/mikrolitre olan AIDS hastaları, son bir yıl içerisinde Rituksimab tedavisi alan ve halen tedavisi devam eden kişiler) COVID-19 hastalarında, aşılama durumuna bakılmaksızın tedavide önerilmekte. İlaç, 2x800mg/gün olacak şekilde toplam 5 gün süreyle kullanılıyor. Gebelerde ve çocuklarda ise kullanımı önerilmemektedir. Emzirenlerde molnupiravir kullanıldığı sürece ve son dozdan sonra dört gün boyunca emzirmeye ara verilmesi gerekiyor. Molnupiravirin <18 yaş olanlarda, ağır COVID-19 nedeniyle hastaneye yatırılan hastaların tedavisinde veya temas öncesi ve sonrasında COVID-19’un önlenmesi amacıyla kullanılması ise önerilmiyor. Ayrıca ilacın aşılamanın yerine geçmediğinin ve Omicron varyantı üzerine etkinliği hakkında yeterli veri bulunmadığının de akıldan çıkarılmaması gerekiyor.
Prof. Dr. Deniz Atakent
Kaynaklar:
* https://ebulten.duzen.com.tr/pdf/bulten-102-sayi
https://www.merck.com/news/merck-and-ridgebacks-molnupiravir-receives-u-s-fda-emergency-use-authorization-for-the-treatment-of-high-risk-adults-with-mild-to-moderate-covid-19/
https://www.gov.uk/government/news/first-oral-antiviral-for-covid-19-lagevrio-molnupiravir-approved-by-mhra
https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/42578/0/covid-19rehberieriskinhastayonetimivetedavi-12022022pdf.pdf