COVID Aşıları Ve Veriler

Covid-19 - Sürü bağışıklığı yarışı

Aşıların FDA tarafından acil kullanıma sunulması ile birlikte Dünya’nın dört bir yanındaki halk sağlığı yetkilileri, Covid-19 ile savaşmak için bugüne kadarki en büyük aşılama programını harekete geçirdiler. Özellikle bazı ülkeler aşılamaya hızlı bir başlangıç ​​yaptı.

İlk Covid-19 aşısı Aralık 2020'de Birleşik Krallık'ta uygulandı Ocak ayının sonunda İsrail, ilk dozla 3 milyon kişiyi başarıyla aşıladı. İsrail aşı sayılarıyla bir adım önde ama birçok ülke aşılamaları hızlandırarak yeni vakalar ve ölüm oranlarıyla mücadele etmeye çalışıyor.

3 Mayıs 2021 itibari ile aşılama programına katılan 114 ülke var, global olarak uygulanan aşı dozu 1.087.965.389, Dünyada tam aşılanma sayısı 251.874.844, Tüm Dünya’da nüfusun %3’ü aşılanabildi, % 0.9 u tam doz aşısını oldu.

FDA onayı alan veya almayan aşılar

BioNTech/Comirnaty (Pfizer) aşısı mRNA bazlı bir aşıdır. 31 Aralık'ta FDA tarafından acil kullanım onayı alan ilk aşı. 21 gün arayla iki doz önerilen aşıyı bazı ülkeler daha fazla kişiyi aşılamak için tek doz aşılamaya başladı.

Faz 3 verileri; 43.448 katılımcı ile yapıldı. Ara sonuçlarına göre %95 etkili olduğu gösterildi. Gerçek dünya verileri: Birleşik Krallık'ta tek doz aşılanan sağlık çalışanlarında %75 hastaneye yatış oranlarında düşüş gözlenmiştir.

İsrail'de aşı, sağlık çalışanları arasında %92 antikor oluşumu sağladı. 65 yaş üstünde yetişkinleri içeren bir çalışmada aşı tam aşılı hastaneye yatmayı %94 önledi.

ABD, CDC tarafından Pfizer aşısının ilk dozdan sonra ≥14 gün sonra %80 ve ikinci dozdan ≥14 gün sonra %90 etkili olduğu açıklandı. Daha önce COVID-19 geçirenlerde tek dozun yeterli olduğu açıklanmıştır.

Bulaştırıcılık; İsrail asemptomatik vakalar için bulaştırıcılığın %93.7 ve semptomatik olgularda % 89.4 azaldığını yayınladı.

Varyantlara etkisi: Birleşik Krallık varyantı olarak bilinen B.1.1.7 varyantına karşı etkili iken Güney Afrika B.1.351 varyantına karşı yaklaşık 2/3 daha az etkili olduğu bulunmuştur.

Moderna; 28 gün arayla alınan iki dozluk bir mRNA aşısıdır. Aralık'ta FDA tarafından acil kullanım onayı aldı.

Faz 3 verilerinde 30.000 katılımcının ara sonuçlarına göre etkinliği %94.1 olarak açıklandı. Gerçek dünya verileri: ABD’de CDC, Moderna aşısının ilk dozdan 14 gün sonra %80 ve ikinci dozdan 14 gün sonra %90 etkili olduğunu ve etkinliğin en az 6 ay devam ettiğini açıkladı. Daha önce COVID-19 geçirenlerde tek dozun yeterli olduğu açıklanmıştır.

Varyantlara etkisi: Kaliforniya menşeli bir varyanta karşı etkili olabileceğini, ancak Güney Afrika menşeli varyanta karşı daha az etkili olduğu açıklandı.

AstraZeneca, bir şempanze adenovirüsü ile geliştirilen bir vektör aşısıdır. Aşı, 4-12 hafta arayla iki doz halinde uygulanır.

Faz 3 verileri, 32.000'den fazla katılımcı ile yapılan çalışmanın sonuçlarına göre COVID-19'u önlemede %79 etkili ve ciddi/kritik hastalıklara ve hastaneye yatışa karşı tamamen koruyucu olduğunu belirtildi. Faz 3 verilerine olan güvensizlik yönünden eleştiriler aldı. Bu nedenle 25 Mart'ta, analize 49 yeni COVID-19 vakası ekleyerek aşının etkinliğini ağır hastalıklara ve hastaneye yatışa karşı %100 etkinlikten %76'ya düşüren yeni sonuçlar yayınladılar.

Gerçek hayat verileri’ne göre aşı etkinliği İki standart doz ile %90, yarım doz ve ardından standart bir doz ile %62.1 olarak bildirildi.

İskoçya tarafından yayınlanan araştırmanın sonuçlarıyla AstraZeneca aşısının, ilk dozdan 28-34 gün sonra hastaneye yatışları %94 oranında azalttığı gösterildi.

Varyantlara etki B.1.1.7 varyantını inceleyen bir makale, orijinal virüs ile karşılaştırıldığında etkinliğinin azalmadığını gösterdi. Ama Güney Afrika (B.1.351) varyantına karşı etkili olmadığı gösterildi.

Yan etki: Mart 2021'de, hastalar aşılandıktan sonra kan pıhtılaşma sorunları ve trombotik olaylarla ilgili raporlar gelmeye başladı. EMA'nın güvenlik komitesi (PRAC) 31 Mart'ta aşının yararı, kan pıhtılaşma riskinden daha çok kullanımını kısıtlamak için hiçbir sebep yok diyerek kullanımını onaylandı. MHRA, TGA ve DSÖ, aşının güvenliğini ve etkinliğini teyit eden açıklamalar yayınladı. Kanada , Fransa, Almanya , Hollanda, İsveç ve Avustralya gibi bazı ülkeler aşının kullanımını yeniden başlatırken diğerleri yaşa göre kullanımını kısıtladılar.

Sputnik V; Heterolojik rekombinant adenovirüs (rAd) tabanlı bir aşıdır. 21 gün arayla iki doz halinde uygulanır; Ama üretici 3 aya kadar dozlar arasındaki sürenin uzatabileceğini belirtir.

Faz 3 ara verileri; 21977 katılımcının sonuçlarına göre, aşının etkinliği %91.6’dır.

Rusya'da birden fazla merkezde yaklaşık 40.000 katılımcının katıldığı 3. Aşama çalışması sürmektedir. Rusya dışında Beyaz Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde de test edilmektedir. Aşının "Sputnik-Light" adı verilen tek doz versiyonu şu anda Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Gana'da test edilmektedir.

Johnson & Johnson (Janssen); AdVac ve PER.C6 sistemlerini kullanarak geliştirilen tek dozluk bir aşıdır.

Faz 3 verileri; Toplamda 43.783 katılımcıdan elde edilen sonuçlara göre %66 etkili olduğu açıklandı.

Gerçek hayat verileri,

ABD'nde orta veya şiddetli hastalıklara karşı %72,

Latin Amerika'da %66 ve Güney Afrika'da %57 koruma sağladığını söyledi.

Asemptomatik bulaştırıcılığı %74 oranında azalttığı iddia ediliyor.

Yan etki: Nisan 2021'de, aşıdan sonra çok nadir vakada (6,8 milyon aşılanmış kişiden 6 vaka) gözlenen serebral tromboz ve trombositopeni ile ilgili raporlar oldu. EMA, üreticiden aşı için ürün bilgilerinde "düşük kan trombosit ile sıradışı kan pıhtıları hakkında uyarı" olması gerektiğini söyledi. Güney Afrika, İsveç ve Fransa dahil olmak üzere bazı ülkeler aşılamayı tek tek duraklatmaya karar verdi .

Sinovac/CoronaVac, inaktive edilmiş bir aşıdır. Aşı, 14-28 gün arayla iki doz halinde uygulanır.

3. Faz ara verileri: Brezilya, Türkiye ve Endonezya'da yapıldı. Aşının etkinliğinde klinik çalışmalarda farklılıklar vardır. Başlangıçta %78 olan Brezilya etkinlik sonuçları, hafif enfeksiyonlu hastalar dahil edildikten sonra % 50.4'e revize edilmiştir. Türkiye'deki yetkililere göre aşının etkinliği %91,25 idi ancak son analizde etkinlik %83,5'e düşürüldü.

Gerçek hayat verileri Henüz açıklanmamıştır ama laboratuvarımız tarafından takip edilen sağlık çalışanlarında aşı sonra antikor gelişimi % 100 olmuştur. Aşı takiben 2. Aydan sonra tarama yaptığımız sağlık çalışanlarında pozitifliğe rastlanmamış ancak temas öyküsü ve semptom varlığı nedeni ile PCR çalışan 6 personelimiz pozitif bulunmuştur. Bu hastalarda enfeksiyon hafif semptomlarla seyretmiştir.

Varyantlara etki: Brezilya P.1 varyantına karşı etkili görünmemektedir. B.1.1.7 varyantına karşı etkili olduğu, ancak B.1.351 varyantına karşı daha az etkili olabileceği gösterilmiştir.

Sinopharm, inaktive edilmiş bir COVID-19 aşısıdır.

Faz 3 denemeleri: Çin'de ve Arjantin'de devam ediyor. Faz 1 sonuçlarına göre güvenli ve uygulamadan 42 gün sonra aşıya antikor yanıtı olduğu gösterildi. BAE, aşının %86 etkili olduğunu açıkladı.

Varyantlar: B.1.1.7 varyantına karşı etkili olduğu, ancak B.1.351 varyantına karşı daha az etkili olabileceği gösterildi.

Novavax; Virüs benzeri partiküllerin (VLP'ler) kullanıldığı aşılardır.

3. Faz denemeleri: Birleşik Krallık’ta yapılan çalışmalarda Covid-19'a karşı yaklaşık %90 etkinlik gösterilmiştir.

Varyantlar: Güney Afrika varyantına karşı %48,6 etkili olduğu gösterildi. Aşının ciddi hastalık vakalarını önlemede %100 etkili olduğu gösterildi.

https://www.pharmaceutical-technology.com/covid-19-vaccination-tracker/

"Sürü Bağışıklığı, bir topluluğun aşılama veya enfeksiyonla bağışıklık kazanması ve nüfusun tamamının bu bulaşıcı hastalığa karşı dolaylı korunmasıdır." Covid-19 salgınının bitebilmesi için gereken sürü bağışıklık oranı %60-70'tir, ama virüsün yeni varyantları daha bulaşıcıysa bu oran yükselebilir. Son araştırmalar, aşılanması gereken nüfus oranının %69-93 arasında değiştiğini öne sürmektedir. Salgını sona erdirmek için dünyanın büyük bir kısmının virüse karşı bağışıklık kazanması yani aşılanması gerekmektedir.