BCG Aşısı Ve COVID-19

COVID-19'un benzer izolasyon önlemleri ve tedavi uygulamalarına rağmen farklı ülkelerdeki etkisi geniş ölçüde değişmektedir. Bir grup araştırmacı bunu İtalya ve ABD de dâhil olmak üzere tüberküloz (BCG) aşılama programlarından farklı sebeplerle (yaygınlığı düşük olduğu için ihtiyaç duyulmaması gibi) ihmal edilmiş ülkelerde COVID-19'un etkisinin şiddetinin daha fazla olduğunu ileri sürmektedir (1,2,3).

BCG aşıları yirminci yüzyılın başlarından beri mevcuttur. Ülkemiz dâhil Japonya ve Güney Kore gibi birçok ülkede zorunludur. İtalya, ABD ve diğer gelişmiş ülkeler de ise zorunlu değildir. (şekil1). Epidemiyolojik çalışmalardan alınan ön raporlar, BCG aşılama programlarına sahip ülkelerin COVID-19 tarafından daha az etkilendiğini göstermektedir.

BCG aşıları, Tüberkülozun etkeni olan ve Mycobacterium tuberculosis ile yakından ilişkili bir bakteri olan canlı bir zayıflatılmış Mycobacterium bovissuşu içerir. BCG aşısı olan çocukların daha az solunum yolu enfeksiyonu geçirdiğini ve daha az ölümle oranı ile genel sağlık durumlarının önemli ölçüde daha iyi olduğu Epidemiyologlar tarafından tespit edilmiştir (4). immünologlar bunun “eğitilmiş bağışıklık” adı verilen bir tür bağışıklık tepkisinden kaynaklandığını düşünmektedir (5). BCG aşısının, mikobakteriyel olmayan patojenlere karşı da bağışıklığı indüklediği kabul edilmekte ve pro-enflamatuar sitokinlerin üretimine yol açan metabolik ve epigenetik değişiklikler yaptığı bildirilmektedir. Çocukları kapsayan, 25 yıl süreli ve 19 ülkenin katıldığı prospektif çalışmada da (2014) BCG aşısı olanlarda, çocukluk çağı akut solunum yolu enfeksiyonlarının %17-37 oranında azaldığı gözlenmiştir (7).

BCG'nin COVID-19'un hastalık şiddetini azaltıp azaltmayacağını henüz bilmemize rağmen aşının bazı ilginç özellikleri vardır. Örneğin bağışıklık sistemi hücrelerinin tümöre saldırmasını uyarması için mesane kanseri ve melanomu tedavi etmek için diğer tedavilerin yanında kullanılmaktadır. Ayrıca bir otoimmün hastalık (bağışıklık sistemi hastalığı) olan Multipl Skleroz tedavisinde de etkin rol oynayabileceğine dair yayınlar vardır (8).

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 12 Nisan'da yaptığı basın duyurusunda BCG aşısının COVID-19'a karşı koruma sağladığına dair veri temelli bir kanıt bulunmamasına rağmen, sürekli değişen ve gelişen COVID-19 verileri nedeniyle, aşının olumlu etkileri olabileceğini ön gören 2 klinik çalışmanın ilerlemesini yakından izlediğini belirtmiştir. Bu çalışmalar, Murdoch Çocuk Araştırma Enstütüsü ve Royal Çocuk Hastanesi iş birliği ile yürüyen faz 3 aşamasındaki BRACE çalışması ile Radbound Üniversitesi ve Uterecht Üniversitesi Tıp Fakültesinin birlikte yürüttüğü CORONA araştırmasıdır. Her ikisi de sağlık çalışanlarında BCG aşısının, Covid-19'a karşı doğuştan gelen bir bağışıklık sağlayıp sağlamayacağını araştıran plasebo kontrollü çalışmalardır. Avustralya araştırması 4.170 katılımcının planlanan bir deneme nüfusu ile önemli ölçüde daha büyükken, Hollanda araştırması 1.500 katılımcı almayı amaçlamaktadır. İki çalışmanın hasta popülasyonu birbirinden farklıdır. BRACE çalışması aşıyı tüm sağlık çalışanlarına uygularken, BCG-CORONA deneyi sadece Covid-19 enfeksiyonu olan hastalarla ilgilenen sağlık personeline uygulamaktadır. BCG-CORONA çalışmasının katılımcılarının korona virüs maruziyetinin daha yüksek düzeyde olması muhtemel olduğu için, bu çalışma ile BCG aşısının potansiyel koruyucu etkilerinin daha iyi bir gösterileceği düşünülmektedir.

Mısır'da Assiut Üniversitesi sponsorluğunda yapılan Faz II aşamasında olan başka bir çalışma ise, daha önce bir BCG aşısı ile aşılanmış 12-80 yaşları arasındaki Covid-19-pozitif hastalarda, hastalık şiddetini Pnömoni indeksi ve yoğun bakım ihtiyacı ile değerlendirmektedir (9). Denekleri, Tüberkülin testi pozitif olanlar ve negatif olanlar olarak ikiye ayrılan çalışmada BCG aşılamasının, aşının bağışıklık sağlayıp sağlamadığının aksine hastalığın etkisini azaltıp azaltmadığını değerlendirmektedir. Ayrıca bu çalışma, aşı uygulaması gerektirmediğinden 2,2 aylık bir sürede sonuçlarına ulaşılabilecektir. Böylece herhangi bir potansiyel immünoprotektif etki, deneyin başlangıcından anlaşılacaktır. Ancak deneklerin farklı zaman aralıklarında aşılanmış olmaları aşı tarafından sunulan immünoprotektif etkilerin derecesi hakkında fikir vermeyebilir. Ayrıca, 100 denek için planlanan çalışma yetersizdir.

Tüm bu çalışmalar bize seçenekler sunmak açısından önemlidir. BCG aşısı ile ilgili pozitif bir korelasyon COVID-19 ile mücadelede anahtar rol oynayabilir ve aşı hazırda bulunduğu için hızla aşılama sağlanabilir.

Şekil1: A:BCG aşı programları var.  B:BCG herkese öneriliyor ama zorunluluk yok. C: Universal BCG aşı programına hiç dahil olmayan ülkeler

Şekil kaynağı: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3062527/

Kaynaklar:

• https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.05.01.20087411v1.full.pdf
• https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.05.01.20087437v1.full.pdf
• https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.03.24.20042937v1.full.pdf
• Roth A, Garly ML, Jensen H, Nielsen J, Aaby P. BacillusCalmette-Guérinvaccinationandinfantmortality. ExpertRevVaccines. 2006;5(2):277–293.
• Netea MG, vanCrevel R. BCG-inducedprotection: effects on innateimmunememory. Semin Immunol. 2014;26(6):512–517
• Ohrui T, Nakayama K, Fukushima T, Chiba H, Sasaki H. [Prevention of elderly pneumonia bypneumococcal, influenza and BCG vaccinations]. JapaneseJournal of Geriatrics. 2005 Jan;42(1):34-36.
• Hollm-Delgado M, Stuart E, and Black R. AcuteLowerRespiratoryInfectionAmongBacilleCalmette-Guérin (BCG)–VaccinatedChildren. Pediatrics 2014;133:e73–e81.
• Use of BacilleCalmette-Guèrin (BCG) in multiplesclerosis.Kruisdijk JJ, Linssen WH.
• https://clinicaltrials.gov/ct2/show/record/NCT04347876