Bağışıklık sisteminden kaçmak için kanser hücrelerinin şaşırtıcı hileleri

Kanser ile ilişkili yüzlerce gen, hastalık gelişiminde bilim insanlarının beklediğinden farklı bir yol ile rol oynamaktadır. Tümör baskılayıcı genler olarak adlandırılan bu genlerin, hücre büyümesini engellediği ve kanserli hücrelerin yayılmasını önlediği uzun zamandır bilinmektedir. Bilim insanları, bu genlerdeki mutasyonların, tümörlerin kontrolsüz bir şekilde gelişmesine izin verdiğine inanıyordu.

Howard Hughes Tıp Enstitüsü Araştırmacısı Stephen Elledge'in ekibi, bu kusurlu genlerin çoğu için şaşırtıcı yeni bir işlev ortaya çıkardı.

Science dergisinde 16 Eylül 2021'de yayınlanan makalede "bu genlerin basitçe 'büyü, büyü, büyü!' demenin aksine, bağışıklık sistemi yoluyla işlev gördüğünün anlaşılması şok etkisi olarak aktarılıyor.

Araştırmacıların etkilerini araştırdığı 7.500 gen içindeki kanser genlerinin üçte biri veya daha fazlasının, mutasyona uğradığında, bağışıklık sisteminin tümörleri yok etmesini önleyen mekanizmaları genellikle dokuya özgü bir şekilde tetiklediği gösterilmiştir.

Johns Hopkins Üniversitesi'nde araştırmaya dâhil olmayan bir kanser genetikçisi olan HHMI Araştırmacısı Bert Vogelstein, "Bu sonuçlar, tümör baskılayıcı genler ve bağışıklık sistemi arasında büyüleyici ve beklenmedik bir ilişki ortaya koyuyor" diyor.

Tümörlerin vücudun savunmasından kaçabileceği fikri elbette yeni değil. Bilim insanları son birkaç on yılda kanser tedavisinde önemli bir ilerleme kaydederek, bazı tümörlerin kanserli hücrelere saldırdığı bilinen bağışıklık hücrelerini kapatan proteinler ürettiğini keşfettiler. İlaç şirketleri, bu proteinleri bloke eden ve bağışıklık sistemini hiperaktive eden, kontrol noktası inhibitörleri olarak adlandırılan ilaçlar geliştirdi. HHMI Mezunu James Allison'ın Berkeley'deki California Üniversitesi'ndeki Nobel Ödüllü çalışmasına dayanan ilk kontrol noktası inhibitörü 2011'de onaylandı. O zamandan beri ilaçlar olağanüstü başarılar elde etti. 2015 yılında eski Başkan Jimmy Carter'ın melanom tanısı almasının ardından kullanılan bir kontrol noktası inhibitörü ile hastanın bağışıklık sisteminin serbest kalarak beynine yayılmış olan melanomu yok etmesi sağlanmıştı.

Kontrol noktası inhibitörleri artık büyük satıcılar. Ancak bazı bilim insanlarının umduğu ezici ve evrensel terapi değiller. Elledge’nin çalışması ilaçların ciddi yan etkilerinin yanı sıra, çok az sayıda hasta ve kanser türünde işe yaramasının nedeninin açıklamaya yardımcı oluyor. Kısacası, tümörlerin bağışıklık sistemiyle savaşmak için daha önce düşündüğünden çok daha fazla genetik hilesi var.

Elledge, araştırmalarının kanser hücreleri ve bağışıklık sistemi arasındaki hızlı ve şiddetli bir evrimsel silahlanma yarışının yaşandığını ve tümörlerin vücudun saldırısını engellemek için yüzlerce potansiyel yola sahip olduğunu söylüyor.

Genel olarak, Elledge, bulgularının, tümörlerin yeni ve farklı numaralarını ortaya çıkarmayı ve engellemeyi mümkün kılarak kanseri tedavi etmek için yeni kapılar açmasını umuyor. “Artık insanların üzerinde çalışabileceği birçok gen var” diyor.

https://www.sciencedaily.com/releases/2021/09/210916142856.htm