Dünya Diyabet Gününün 2017 Yılı Ana Teması Kadınlar Ve Diyabet Üzerine
Diyabet (şeker hastalığı), kan şekeri yüksekliği ile seyreden zaman içerisinde kalp damar sistemi, göz, böbrek ve sinir sistemi üzerine hasar veren kronik ve metabolik bir hastalıktır. 2016 yılı verilerine göre dünya üzerinde 422 milyon kişinin diyabetli olduğu belirtilmiştir (1980 yılında bu rakam 108 milyondu). Bu artışta, obesiteyi de kapsayan fazla kilolu olan insan sayısında artış ve fiziksel aktivitedeki yetersizlik çok önemli yer tutuyor. Özellikle de bu artış orta ve düşük gelir elde eden ülkelerde daha sık. Diyabet hastalığına dikkat çekmek amacıyla her yıl 14 Kasım tarihi uluslararası alanda anılmakta, hastalık ile ilgili önem ve bilincin artırılması için çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Uluslararası Diyabet Kuruluşunca (IDF) 2014 ve 2016 yılları arasında “Sağlıklı yaşam ve beslenme” 2009 ve 2013 yılları arasında “Diyabette eğitim ve korunma” ana temaları üzerinde durulmuş, 2017 yılının ana teması ise, 8 Mart 2017 Dünya Kadınlar Gününde, “Kadınlar ve diyabet-Sağlıklı bir gelecek hakkımızdır” başlığı olarak ilan edilmiştir.
Şu anda dünya üzerinde 199 milyon kadının diyabetli olduğu ve bu rakamın 2040 yılında 313 milyon olacağı tahmin ediliyor. Sosyoekonomik alandaki eşitsizlikler kadınları yetersiz ve kötü beslenme, fiziksel hareketsizlik, tütün tüketimi ve alkolün zararlı kullanımı da dahil olmak üzere diyabetin ana risk faktörlerine maruz bırakıyor. Kadınlarda ölümün önde gelen dokuzuncu nedeni olan diyabet, yılda 2,1 milyon ölüme neden oluyor. Yine tip 2 diyabetli olan kadınlar olmayanlara göre koroner kalp hastalıkları bakımından hemen hemen 10 kat artmış riske sahipler. Tip 1 diyabetli kadınlar gebeliklerinde erken düşük yapma ve problemli bebek sahibi olma açısından yine artmış riske sahipler. Diyabetli her 5 kadının 2’ si üreme çağındadır ve diyabetli kadınlarda gebe kalmak daha güç aynı zamanda gebelik problemleri daha fazladır. Gebelik öncesi doğru planlama olmaz ise tip 1 ve tip 2 diyabet rahatsızlığı anne ve çocuk ölümleri ve morbiditesini önemli derecede artırabilir. Her 7 doğumdan 1’ i gebelik diyabeti de denilen Gestasyonel Diyabetten (GDM) etkileniyor. GDM’ li birçok kadın da yüksek tansiyon, büyük doğum ağırlıklı bebek ve zor doğum gibi risklerle karşı karşıya kalıyor. Devamında da bu kadınlarda tip 2 diyabet gelişme riski ve buna ait olan gerek problemler gerek hastalığa ait harcamalar artmış oluyor. Bu anlamda diyabetli tüm kadınlara hamilelik boyunca oluşabilecekleri riskleri asgaride tutmak için gebelik öncesi planlama konusunda destek sağlanmalıdır.
Bu yılın kampanyası da, diyabetli veya artmış riski olan tüm kadınların gerekli ilaçları ve teknik donanıma kolaylıkla ulaşabilmelerini, kendi kendine eğitim ve bilgilenmeyi de içeren tip 2 diyabeti önlemeye yönelik kapasitenin ortaya koyulmasını içeriyor. Yine sağlık sistemleri kadınların özel ihtiyaç ve önceliklerine yeterli önemi vermeli, tüm kadınlar yeterli fiziksel aktivitede bulunmalıdır. Bu kapsamda IDF kuruluşunca da yıl boyu gerekli materyaller sağlanıyor. Bugüne özel olarak yapılan aktiviteler arasında halkı bilgilendirmek için tüm dünyada toplantılar ve konferanslar, yetişkin ve çocuklar için spor karşılaşmaları, televizyon ve radyo programları, broşür ve poster tatbikleri, sergiler ortaya koyulmakta.
Yarını değiştirmek için bugün harekete geçmek elimizde olduğuna göre tip 2 diyabeti önleme stratejileri hamilelik öncesi ve hamilelik sırasında bebeğin ve çocukluk çağı beslenmesinin yanı sıra anne sağlığı ve beslenmesi üzerine odaklanmalıdır. Gebelik boyunca doğum öncesi bakım vizitleri genç kadınlar için istenilen düzeyde olmalı, diyabetin ve GDM’ in erken teşhisi yapılabilmelidir. Sağlık çalışanları da gebelik sırasında diyabetin teşhisi, tedavisi, yönetimi ve takibi konusunda eğitilmelidir.
“Şuna inanmak lazımdır ki, dünya üzerinde gördüğümüz her şey kadının eseridir” özdeyişinde de olduğu gibi daha bilinçli ve sağlıklı kadınlar daha sağlıklı bir dünya için vazgeçilmezimizdir.
Kaynaklar:
https://www.idf.org/news/2:world-diabetes-day-2017-to-focus-on-women-and-diabetes.html
https://www.idf.org/our-activities/world-diabetes-day/wdd-2017.html
http://www.diabetes.co.uk/World-Diabetes-Day.html
http://www.who.int/diabetes/en/