12-18 Yaş Aralığında Covid-19 Aşılaması İçin Güncel Öneriler Nelerdir?
Şu ana dek çocuklarda covid-19 enfeksiyonu erişkinlerden daha az sıklıkta görülmüş olmakla birlikte çoçuklar:
* SARS CoV-2 ile enfekte olabilirler
* Enfeksiyonu bulaştırabilirler
*Çocuklarda da hastalık tablosu gelişebilir
Amerikan Hastalık Kontrol Merkezleri (CDC) Covid-19 dan korunmak için 12 yaş ve üzerindeki çocukların aşılanmasını önermektedir. Kullanımda olan covid-19 aşıları arasında bu yaş grubunda kullanım onayı alan tek aşı ülkemizde de rutin aşılamada kullanılmakta olan Pfizer/BioNTec® mRNA aşısıdır. Aşının bu yaş grubunda da erişkinlerdekiyle aynı dozda ve aynı şemayla 3 hafta arayla 2 doz şeklinde uygulanması önerilmektedir.
Bu yaş grubunda Amerika Birleşik Devletleri’nden veriler, Nisan 2021’den bu yana m RNA aşıları (BioNTech®ve Moderna®) ile aşılanma sonrasında adolesan ve genç erişkinlerde miyokardit ve perikardit görülme sıklığında artış olduğunu göstermektedir.
BioNTech® aşısının uygulandığı 25 yaş altı grupta, kalp kası iltihabı görülme sıklığının aynı yaş grubunda beklenen sıklıktan fazla olduğu saptanmıştır. Myokardit, perikardit olguları özellikle 16 yaş ve üzerindeki adolesan ve genç erişkin erkeklerde, aşılamayı takiben bir kaç gün içerisinde ve daha çok ikinci dozdan sonra gelişmektedir. Ancak Amerikan Kardiyoloji Derneği olgu sayılarındaki bu artışın sınırlı olduğunu, hastaların iyi seyrettiğini belirtmektedir, Hastaların çoğunluğunda istirahat ve tedavi ile şikâyetler hızla düzelmektedir. Şikâyetlerin gerilemesiyle birlikte hastalar normal günlük aktivitelerine dönebilirler. Myokardit gelişen olgularda kardiyoloji konsultasyonu yapılmalı, egzersiz ve spora başlama zamanına kardiyolog önerisine göre karar verilmelidir. Amerikan Hastalık Önleme Merkezi (CDC) tüm bu verileri değerlendirerek, hastaneye yatış, ölüm, multisistem inflamatuar yanıt sendromu gelişimi gibi covid-19’a bağlı doğabilecek ciddi sonuçları ve uzun dönemde gelişebilecek hastalık komplikasyonlarını da göz önünde bulundurarak 12 yaş üstüne BioNTech® aşısının yapılmasına devam etme kararı almıştır.
BioNTech® aşısı ile aşılanma sonrasında özellikle aşılanma sonrası ilk hafta içerisinde çocuğunuzda göğüs ağrısı, nefes darlığı, nabız sayısında artış, çarpıntı gibi şikayetler geliştiği takdirde doktorunuza baş vurmalısınız.
Aşılanma sonrasında çocuğunuzda enjeksiyon yapılan yerde kolda ağrı, kızarıklık, şişlik, halsizlik, yorgunluk hissi, baş ağrısı, vücut genelinde kas ağrıları, üşüme, hafif ateş, bulantı gibi şikayetler görülebilir. Çocuğunuzda aşılanma sonrasında sık görülen bu tip yan etkiler geliştiği takdirde istirahat, yeterli sıvı alımı önerilmektedir. Altta yatan, alımını engelleyici bir durum yoksa parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
Ülkemizde kullanımda olan Sinovac® ve BioNTech® aşıları diğer herhangi bir aşıdan önce, sonra ya da eş zamanlı olarak güvenle uygulanabilir. Ancak gelişebilecek yan etkilerin hangi aşıya bağlı olduğunun anlaşılması ve doğru bir şekilde kayıt altına alınabilmesi açısından mümkünse diğer aşılar ile arada 14 gün süre bırakılması önerilir.
Aşılanma öncesinde çocuğunuzun alerjileri hakkında doktorunuzu bilgilendirmeniz doğru bir yaklaşım olacaktır. Daha önce herhangi bir madde veya ilaca (Penisilin gibi) karşı ciddi alerjik reaksiyon öyküsü olanlar, gerektiğinde müdehale edilebilecek şartların bulunduğu bir sağlık kuruluşunda (tercihen hastanede) gözetim altında olmak kaydıyla BioNTech® aşısı olabilirler. Aşıya bağlı ciddi alerjik reaksiyonlar genellikle aşılama sonrası ilk dakikalarda geliştiğinden aşı olanların sağlık kuruluşunu 15-30 dakikadan önce terk etmemesi uygun olur.
Kaynaklar:
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/recommendations/adolescents.html
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/safety/myocarditis.html
- https://www.klimik.org.tr/2021/06/17/covid-19-asilariyla-ilgili-cok-sorulan-sorular-ve-yanitlari/
- https://www.cdc.gov/vaccines/covid-19/clinical-considerations/covid-19-vaccines-us.html#CoV-19-vaccination