Anti-Trombositer (Pıhtılaşma Önleyici) Tedavi Nedir?

Anti-trombositer* ilaçlar kanda bulunan pıhtılaşma ve pıhtı oluşumdan sorumlu “trombosit” adı verilen hücrelerin birbirlerine yapışmasını azaltan ve bu sayede pıhtı oluşumunu engellemeye yardımcı olan ilaçlardır.

Aspirin bu amaçla en sık kullanılan ilaç olmakla birlikte çeşitli etki mekanizmalarına sahip birçok ilaç kullanılabilmektedir. Clopidogrel, Prasugrel, Dipyridamole, Glycoprotein IIb/IIIa antagonistleri bu grup ilaçlar arasında yer almaktadır. Bazı durumlarda bu ilaçların ikili, üçlü kombinasyonlarının kullanımı söz konusu olabilmektedir.

Koroner arter hastalığı, kalp krizi, anjina, inme(stroke) gibi pıhtı oluşumu ile giden hastalıklarda yeni pıhtı oluşumunu engelleyerek (çünkü eski oluşmuş pıhtı üzerine etkileri bulunmamaktadır) kardiyovasküler hastalık riskinin azaltması anti-trombositer ilaçların başlıca kullanım alanıdır.

Bazı hastalarda ise ilaç kullanımına düşük yanıt alınmaktadır. Tedaviye düşük yanıtın sebebi ilacın yeterli ve etkin dozda kullanılmaması, sigara kullanımı ve stres olabileceği gibi bu faktörlerden bağımsız genetik temelli ilaç direnci nedeniyle de ortaya çıkabilmektedir. İlaç direnci olan kişilerde farklı ilaç grubunun kullanımı söz konusu olabilmektedir. Ancak ilaç direnci tanımlamasında bazı zorluklar mevcuttur.

Kullanılan ilaca karşı direnç olup olmadığının araştırılması için çeşitli fonksiyonel ya da genetik testler yapılabilmektedir. Trombositlerin fonksiyonlarını dinamik bir şekilde değerlendiren trombosit agregasyon testleri genel olarak altın standart kabul edilmektedir. Laboratuvarımızda Aspirin, Clopidogrel, Prasugrel ve kombine tedaviler için bu analiz yapılabilmektedir. Ayrıca Clopidogrel etkinliği için CYP2C19 genetik mutasyonu bakılabilmektedir.

Bununla birlikte bu ilaçların kardiyovasküler olay riskini azaltmaya yardımcı olduğu ve bu riskleri tamamen ortadan kaldırmadığı akılda tutulmalıdır. Bu nedenle her tedaviye yanıtsızlığın “ilaç direnci” olarak yorumlanmaması ve uzman tavsiyesi ile adım atılması önerilmektedir.

* Türk Hematoloji Derneği isim önerisi

Kaynak:

1. Antitrombositer Tedavi, Türk Hematoloji Derneği - Temel Hemostaz Tromboz Kursu,
2. http://www.thd.org.tr/thdData/userfiles/file/2007thtk_07.pdf
3. http://www.medscape.com/viewarticle/857638#vp_1
4. http://www.medscape.com/viewarticle/730897