Açlık Beyin Gücümüzü Artırır mı?

Swansea Üniversitesinden  (İngiltere) Jeffrey Davies ve arkadaşları daha az gıda/kalori ile beslenen deney hayvanlarının  daha sağlıklı ve uzun ömürlü olduğunu gösteren gözlemimize bu  hayvanların zekâsal yeteneklerinin de daha ileri  olduğu gözlemlerini eklemiş ve etken olarak da açlık hormonu "Ghrelin"i göstermiştir.  

Mide boşken sentezlenen "Ghrelin" in kan düzeyi açlık süresinin uzamasına paralel olarak yükselmektedir.  İştah hissini uyaran bu mide hormonun 'beyin hücrelerinin yaşlanmasını önlediğini ve ayrıca da yenilerinin gelişimini (neurogenesis) teşvik ettiğini ileri süren Jeffrey Davis grubu bu iddialarını:  

a. Düşük kaloriyle beslenen hayvanların daha iyi zihinsel yetkilerinin olmasına 

b. Ghrelin injekte edilen farelerin kontrollerine  göre öğrenme, hatırlama testlerinde daha başarılı olmaları ve bir çok beyin içi iletişimi desteklemesine 

c. Fare beyin hücre  kültürü ortamına  "ghrelin" ilave edildiğinde ( düzeyi hakkında bilgim yok) neurogenesis 'i uyaran genin etkinleştirmesine, bağlamışlardır.

Jafery Davies; British Neuroscinece Association  Nisan 2015 kongresinde kültür vasatında elde ettiği bu  bulgularını hayvan deneylerinde de elde edebilirse  Ghrelin in nasıl etki ettiğini öğrenmiş olacağız ve genç beyin hücrelerinin (neurons) yaşlılara nazaran  daha ziyadeleştirilmiş bellek gücü olduğu, daha kolay etkileştirilebildiği, dolayısıyla yeni hafıza oluşturabilen ortam yaratılabileceğinden demiştir.  Aynı guruptan Amanda Hornsby, 28 Parkinson nedenli bunaması olan gönüllülerde kan Ghrelin düzeyinin düşük olduğunu bulmuş ve Ghrelin veya benzer maddenin bu hastalarda faydalı olabileceğini belirtmiştir. 

Makale  ve Davies gurubunun Ghrelin - Parkinson hastalığı ilişkili çalışmaları hemen idrak etmekte olduğumuz   "Ramazan"  ayının nefsi terbiye yönündeki hedefi yanında “uzamış açlığın insan beyin hücrelerini koruma etkisi” de yapabileceği düşüncesini ortaya koymuştur.  Tabii mümkün olabilir, ama uzamış açlık yanında  kısıtlı kalori alımı da şart.

Bugün iftarların ziyafet sofrasına döndüğü, sahurda bir günlük kalori eş değer gıda tüketildiğinde pek mümkün olamaz.. Belki  tersi dahi mümkündür.  Ama gönüllülerde iftar ve sahur  öncesi Ghrelin düzeyleri tabii ki ölçülebilir. Kalori kısıtlaması için önerilen iki alternatif yol var.  Biri günlük tavsiye edilen kalorinin % 25 noksanının birçok yönden, mental  yeteneği artırmasa bile gerilememesine, bunun yanında kan şekerinin ve kan yağlarının daha iyi kontrolü gibi, ikincisi periyodik gıda kısıtlaması! Haftanın 5 günü önerilen düzeyde kalori ihtiva eden diyet, kalan 2 günün de ise günde 500 kalorilik diyetin  faydalı olacağıdır. 

Oruç’un mental etkinlik ve Gherilin düzeyi üzerine etkisi mutlak irdelenmelidir. Buna rağmen beyin hücresinin etkilenmeye bağlı olarak farklı şekilde çalışabilmesi için günler hatta haftalar a ihtiyaç olduğuna göre, açlık etkisinin gözlenmesi için uzun süreli ve yaşam şekli olması gerektiği unutulmamalıdır.